Interpelacje i zapytania radnych - VIII kadencja 2018-2023

Szanowny Panie Prezydencie,

na podstawie § 53 Regulaminu Rady Miasta zwracam się z interpelacją o zabezpieczenie w budżecie na rok 2020 funduszy niezbędnych do gruntownego remontu rzeźby Labirynt autorstwa Ryszarda Wilka.

W projekcie uchwały nowelizującej budżet miasta na 2019 rok (uchwała nr 103/19) znalazł się zapis kasujący sumę 400 tys. zł pod nazwą zadanie zagospodarowania terenu w miejscu fontanny LABIRYNT. Jako uzasadnienie zmniejszenia środków podano: nie wyłoniono wykonawcy w wyniku czego zrezygnowano z realizacji zadania. Środki te miały być przeznaczone, nie po raz pierwszy zresztą, na remont rzeźby.

Od lat słyszymy deklaracje i zapewnienia składane przez władze Miasta Szczecin:
– że Labirynt jest częścią historii Szczecina...,
– że wpisał się w krajobraz miasta...,
– że powinien pozostać w przestrzeni miejskiej...,
– że Miasto za optymalną uznaje dokumentację odtworzenia Labiryntu..., skonsultowaną w 2016 r. z autorem rzeźby...,
– że Miasto nawiązało już kontakt z cegielnią w Gozdnicy (miejsce produkcji kształtek ceramicznych wykorzystanych w rzeźbie)...
Jednocześnie rzeźba profesora Ryszarda Wilka niknie w oczach coraz szybciej, niszczeje na skutek procesów eolicznych, czy innych fizycznych. Za materialnym rozpadem postępuje jej degradacja symboliczna i treściowa. Interpelacja moja wynika z niepokoju o stale pogarszający się stan materialny tego dzieła. Za interpelacją stoi także osobiste głębokie przekonanie o symbolicznej jego wartości.

Rzeźba Ryszarda Wilka, artysty od dekad związanego ze Szczecinem, współtwórcy Akademii Sztuki (dzisiaj jej emerytowanego profesora), a także laureata Nagrody Marszałka Zachodniopomorskiego "Pro Arte", nie może być dłużej traktowana jak obiekt zamówiony z katalogu mebli miejskich. Jest ona dziełem artysty, materialnym wyrazem splotu jego myśli i emocji. Jest unikatowym i niezwykle interesującym dziełem, także ze względu na wyjątkowy czas, w którym powstała.

Problem z Labiryntem wynika z tego, że Miasto Szczecin dotąd nie podjęło wysiłków na rzecz wytłumaczenia jego sensu i wartości. Także dzisiaj, kiedy przez media przetacza się dyskusja o nim – Miasto nie przekazuje w niej mieszkańcom możliwości interpretacyjnych dzieła. Mieszkańcy uczestniczą w spacerach poświęconych lokalizacji nieistniejących jeszcze pomników Marszałka Józefa Piłsudskiego. Nie ma jednak oferty prezentacji, które przybliżyłyby sens i wartość istniejących rzeźb, w tym Labiryntu.

Joanna Kozakowska w monografii wydanej przez Muzeum Narodowe w Szczecinie 7 lat temu pt. "Pomniki, akcenty rzeźbiarskie, tablice pamiątkowe Szczecina" wskazuje na egzystencjalny wymiar tego dzieła. Miało ono symbolizować zagubienie współczesnego człowieka w wymiarze uniwersalnym: w strukturę labiryntu wpisano sylwetki kobiety i mężczyzny, wyrażone językiem abstrakcji geometrycznej.

Żeby lepiej zrozumieć tę pracę należy zwrócić uwagę na kontekst czasowy i przestrzenny jej powstania. Rzeźba powstała w latach 90-tych XX w., gdy dobiegała końca pierwsza dekada dzikiego kapitalizmu. Z jednej strony szybki awans społeczny i zachłyśnięcie się zachodnim stylem życia, z drugiej rosnące bezrobocie i brak wystarczającej pomocy ze strony Państwa.

Sens dzieła prof. Wilka wzmacnia też symboliczne sąsiedztwo rzeźby. Z jednej strony kościół, którego misją było udzielanie wsparcia przez naukę wiary ludziom zagubionym. Z drugiej sąsiedztwo banku, również świątyni – tyle, że pieniądza. Mendry okoliczności, w jakie wrzucono wówczas człowieka metaforycznie oddaje labirynt rzeźby.

Signum temporis stanowi, że Labirynt jest jedną z niewielu rzeźb (być może jedyną?), postawioną w centrum Szczecina w latach 90. Czy możemy sobie wyobrazić, co by się stało, gdyby wcześniejsze pokolenia nie zadbały o dziedzictwo swoich czasów? Jak poznalibyśmy język i estetyczne kanony np. epoki baroku?
Apeluję, nie dopuszczajmy do zniszczenia tego dzieła. Jeśli to się stanie, za kilka lat z pewnością przeczytamy o sobie, że nie doceniliśmy naszej własnej sztuki (polskiej, szczecińskiej), że z krajobrazu miasta wymazaliśmy jeden z najciekawszych artystycznych przejawów tej dekady.
W tym kontekście pytam, czy:
1. Czy rezygnacja z zapisu 400 tys. zł w noweli budżetu 2019 roku oznacza rezygnację z remontu, czy tylko odłożenie go w czasie? (i czy rzeczywiście mamy na to czas?)
2. Czy miasto zamierza dopuścić do materialnej degradacji rzeźby, jedynej, jaką postawiono w latach 90. w centrum Szczecina, zamiast o nią po prostu zadbać? Jeśli tak, to po co inwestujemy w Akademię Sztuki, skoro nie doceniamy dzieł jej artystów?
Interpelując, jak na wstępie o zabezpieczenie w budżecie na rok 2020 funduszy niezbędnych do gruntownego remontu rzeźby Ryszarda Wilka Labirynt, wnioskuję również o zabezpieczenie w budżecie roku 2019 wysokości środków, które pozwolą regularnie dokonywać niezbędnych prac konserwatorskich i porządkowych w przestrzeni rzeźby.
Wnioskuję również o uruchomienie programu popularyzującego wiedzę na temat rzeźby Labirynt, jak i innych rzeźb, pomników, czy akcentów rzeźbiarskich obecnych w przestrzeni publicznej Szczecina.
 

Interpelujący Radni:

• Edyta Łongiewska-Wijas (Niezrzeszony)

Odpowiedzi na interpelacje/zapytania:

• Anna Szotkowska - Z-ca Prezydenta Miasta