Interpelacje i zapytania radnych - VIII kadencja 2018-2023

Szanowny Panie Prezydencie,
jak zapewne Panu Prezydentowi wiadomo, Szczecin zajmuje ostatnie miejsce (!) przyjmując wskaźnik ilości tzw. zieleni publicznej urządzonej (zawierającej zieleń uliczną, osiedlową oraz parki i zieleńce), przypadającej na jednego mieszkańca, spośród dwudziestu sześciu największych miast Polski. Więcej od nas zieleni, blisko czterokrotnie mają mieszkańcy Bydgoszczy, Lublina. Trzykrotnie większą ilością cieszą się mieszkańcy Opola, Katowic, Sosnowca, Gorzowa Wielkopolskiego. Dwa razy więcej mają jej mieszkańcy Wrocławia, Krakowa, Łodzi, Olsztyna, Częstochowy, Radomia, Kielc, Warszawy, Rzeszowa, Poznania, Bytomia, Gdańska, Zabrza, Torunia, Białegostoku. Ciągle więcej mają jej mieszkańcy Gliwic, Bielsko-Białej i Zielonej Góry.
W tragicznej sytuacji, w jakiej znaleźli się szczecinianie i szczecinianki, jeśli chodzi o zieleń, nie powinno dziwić, że decyzje magistratu o wycince drzew budzą tak gorące emocje. Każda kolejna będzie wywoływała jeszcze większe.
Jako druzgoczące zostały odebrane wieści dotyczące wycinki ok. 200 drzew na terenie byłego szpitala przy ul. Janosika (2020), czy skarpy przy Teatrze Polskim (2020). Nie brakowało ich też w poprzednich latach podczas wycinki części drzew z terenu Samodzielnego Publicznego Szpitala Klinicznego nr 2 Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego w Szczecinie (2018), czy nieuzasadnionej tak dużej wycinki drzew podczas inwestycji Syrenich Stawów (2018). Podobne emocje budziło wykarczowanie Wyspy Grodzkiej (2012). Wciąż niepokojące są plany wykarczowania skarpy przy Zamku Książąt Pomorskich.
Protesty potrafią zaangażować zarówno sąsiadów małego podwórka, co miało miejsce podczas oprotestowania wycinki trzech drzew przy ul. Mariackiej (luty 2020), ale angażują też tysiące osób, które podpisały się pod petycją Społecznej Straży Ochrony Zieleni Szczecina sprzeciwiającej się wycince drzew wzdłuż alei Wojska Polskiego w ramach tzw. modelowej rewitalizacji.
Tych głosów wzburzenia można by uniknąć, gdyby zapewnił Pan mieszkańcom otwarty, bieżący dostęp do rzetelnej informacji na najwcześniejszym etapie podejmowania decyzji (złożenie wniosku o wycinkę).
Wielu miastom udało się zminimalizować negatywne emocje, dzięki stworzeniu całego systemu szybkiego i łatwego dostępu do informacji, zawierającej także uzasadnienie stojące za planami i decyzjami. Prowadzi to do obywatelskiego dialogu i czyni decyzje miasta transparentnymi i zrozumiałymi.
Standard wyznacza tu Warszawa, gdzie mieszkańcy są bardzo szczegółowo informowani o planowanych wycinkach. W serwisie mapowym Urzędu Miasta „Wiem o wycince” oznaczone są drzewa rosnące na terenach administrowanych przez Zarząd Zieleni m. st. Warszawy, co do których złożono wniosek (kolor żółty) oraz już objęte decyzją o wycince (kolor czerwony). Można również zapoznać się z treścią wniosku oraz decyzji. Docelowo w serwisie mają znaleźć się również informacje o drzewach na terenach innych jednostek. Zarząd Zieleni miasta wiesza także na drzewach przeznaczonych do wycinki informacje o planowanym usunięciu drzewa, zawierające dane nt. jego gatunku, stanu fitosanitarnego i powodu wycinki. Zamieszczany jest także obraz tomograficzny drzewa, fragment decyzji dotyczącej wycinki, informacja o nasadzeniach zastępczych i odesłanie do strony internetowej.
Podobną funkcję udostępnia na swojej stronie Wolski Zakład Gospodarowania Nieruchomościami, gdzie dodatkowo można zobaczyć jeszcze aktualne zdjęcia przedstawiające stan drzewa. Tu też, poza informacjami dostępnymi w Internecie, pojawia się również oznakowanie w przestrzeni publicznej. ZGN Wola umieszcza na drzewach objętych zgłoszeniem do usunięcia informację o tym fakcie z odesłaniem do strony internetowej.
Są to dobre praktyki, które wyznaczyły współczesne miejskie standardy dostępu do tego rodzaju informacji. W sytuacji, gdy Szczecin znalazł się na szarym końcu ilości zieleni wśród największych polskich miast, musi się w naszym mieście wreszcie skończyć ten wyścig, który prowadzi Pan z mieszkańcami. Kto kogo pierwszy wyprzedzi. Mieszkańcy i zieleń zawsze będą przegrywać, nie mogąc odpowiednio wcześniej podjąć dialogu w sprawie wycinki drzew. Bo bynajmniej nie z pilarzem powinni o niej rozmawiać, od którego zwykle dowiadują się o decyzji Pana Prezydenta, a którego obecność zwiastuje tylko jedno.
Tej tragicznej sytuacji mieszkańców naszego miasta na tle kraju towarzyszy wysoka świadomość skażenia środowiska i kryzysu klimatycznego (dzięki aktywności Młodzieżowego Strajku Klimatycznego) i nagłaśnianie zaniedbań Pana Prezydenta wobec zieleni na przestrzeni ostatnich lat (dzięki aktywności Społecznej Straży Ochrony Zieleni Szczecina). Coraz częściej obok przywoływanego dawniej znaczenia przyrodniczego drzew, mieszkańcy podkreślają dziś korzyści ekonomiczne związane z ich obecnością. W coraz większym stopniu doceniają społeczne znaczenie drzew. Mieszkańcy mają świadomość pozytywnego oddziaływania drzew na poprawę ich stanu zdrowia, rozwój lokalnej wspólnoty, poczucie dumy i przywiązanie do lokalnej społeczności. Tradycyjnie doceniają też estetyczne walory drzew. Mieszkańcy Szczecina już dawno zdali sobie sprawę, że jakość ich życia zależy od korzyści, jakie odnoszą z obecności drzew w mieście.

Z tej głębokiej świadomości znaczenia, korzyści, wartości i walorów drzew, wynika potrzeba bycia informowanym na możliwie najwcześniejszym etapie, które drzewa i z jakiego powodu chce Pan Prezydent usunąć. Wczesny dostęp do tych informacji sprawi, że dzięki podjętej zawczasu interwencji mieszkańców czy organizacji społecznych otrzymają oni szansę ocalenia niektórych drzew. Oczywiście rzetelna informacja pomoże nam także zrozumieć, że w niektórych przypadkach drzewa ze względu na swój stan, mogą zagrażać bezpieczeństwu, zdrowiu lub mieniu.
Zwracam się zatem z prośbą o rozważenie, wzorem Warszawy, która posiada dwa razy więcej zieleni publicznej urządzonej niż Szczecin, udoskonalenia procesu informowania szczecinian i szczecinianek o decyzjach związanych z usunięciem zieleni w Szczecinie.
Konieczne wydaje się stworzenie w Szczecinie wirtualnego narzędzia, ogólnodostępnego, które pozwoli na bieżące, łatwe i szybkie, dotarcie do informacji o planowanych wycinkach, najlepiej jeszcze przed podjęciem właściwej decyzji. Zamieszczeniu informacji w sieci, tak jak w stolicy, powinno towarzyszyć pojawienie się jej także w przestrzeni publicznej. Rozwiązanie to będzie wygodne dla wszystkich stron, mieszkańcom umożliwi dostęp do informacji bez konieczności angażowania, jak często miało to miejsce – radnych, a urzędników zwolni z konieczności przygotowywania odpowiedzi na każdorazowe zapytania, interpelacje (mieszkaniec będzie mógł samodzielnie znaleźć wszystko w Internecie).

Interpeluję o uruchomienie wirtualnego szczecińskiego serwisu mapowego "Wiem o wycince" na wzór warszawski lub innego alternatywnego.

Moja interpelacja jest efektem publicznej dyskusji, która odbyła się w ramach otwartej debaty pt. Czy Szczecin wciąż jest zielonym miastem? Wydarzenie miało miejsce 28 sierpnia 2020 r. w Domu Jutra (Ikea). Była też transmitowana na żywo na kanale Domu Jutra i Szczecińskiego Ruchu Miejskiego, oglądało ją 1.200 osób. W dyskusji uczestniczyli: Paweł Ziątek - miłośnik historii Szczecina, administrator grupy na Facebooku „Szczecin znany i historyczny", Paweł Jaworski - filozof i architekt, lider projektu prototypowania pl. Orła Białego w Szczecinie, pracownik magistratu, Krzysztof Klimek - Młodzieżowy Strajk Klimatyczny oraz Dorota Markiewicz - Szczeciński Ruch Miejski. Interpelacja wypływa moich publicznych z uzgodnień z prelegentami. Wszyscy dyskutanci zgodzili się co do tego, że powstanie takiego narzędzia przyczyniłoby się do poprawy komunikacji z mieszkańcami w sprawach decyzji dotyczących wycinki drzew, a przede wszystkim dałoby szansę na poprawienie miejsca Szczecina w rankingu polskich miast.

Interpelujący Radni:

• Edyta Łongiewska-Wijas (Niezrzeszony)

Odpowiedzi na interpelacje/zapytania:

• Michał Przepiera - Z-ca Prezydenta Miasta