Interpelacje i zapytania radnych - IX kadencja 2024-2029

Szanowny Panie Prezydencie,
w czerwcu br. zwróciłem się z interpelacją dotyczącą tzw. modal split dla Szczecina. W odpowiedzi uzyskałem informację, że wyniki zawarte są w dokumencie o nazwie "Plan Zrównoważonej Mobilności Miejskiej Szczecińskiego Obszaru Metropolitalnego do roku 2030 (z perspektywą 2040)" oraz w dokumencie pn. "Kompleksowe Badania Ruchu 2016".
W drugim z powyższych dokumentów takiej informacji próżno szukać - to kilkadziesiąt różnych plików pewnie o kilkutysięcznej pod kątem ilości stron objętości. Generalnie większość plików to "surówka" opisująca ilość pojazdów wjeżdżających do miasta w określonych przekrojach. Nie widzę tam żadnej agregacji danych i też, jeśli taki format informacji znajduje się na stronie Urzędu, a Państwo jej [tej agregacji] nie posiadają, to badanie takie ma wątpliwy sens. Zresztą chyba najistotniejsza oprócz pojedynczych informacji jest też ich zmienność w czasie pozwalająca na ocenę ewentualnych działań związanych z układem komunikacyjnym miasta.
Z kolei w pierwszym dokumencie na str. 43 w polu "Wybór środka transportu w codziennych podróżach (możliwość wyboru kilku środków transportu)" wskazano następujące pozycje:
samochód - 59,2%, rower - 30,0%, autobus (łącznie) - 18,9%, podróże piesze - 13,0%, car-sharing - 4,2%, hulajnoga elektryczna - 1,0%, kolej - 0,2%, inny - 0,5%. Łączna suma wybieranych środków transportu, właśnie wskutek możliwości wyboru więcej niż jednego środka transportu, to 127 procent. Ostatecznie próbując powyższe wskazania zamknąć w łącznej sumie 100 procent otrzymalibyśmy następujące dane: samochód - 46,6%, rower - 23,6%, autobus (łącznie) - 14,9%, podróże piesze - 10,2%, car-sharing - 3,3%, hulajnoga elektryczna - 0,8%, kolej - 0,2%, inny - 0,4%,
Bez względu na metodologię polegającą na możliwości wskazania nie tylko jednego środka transportu taki wynik wybieranych środków transportu wydaje się nieco zafałszowany - raz ze względu na odbiegające od innych badań i ostatecznie rzeczywistości wyniki, dwa ze względu na metodologię badania opierającą się o wywiad, a nie o obiektywne zliczenie. Tu sporą wątpliwość pozostawia dobór próby, który niemal całkowicie pomija uczniów szkół podstawowych i ponadpodstawowych w badaniu (choć wiadomym jest, że w przewozach transportem publicznym sporą grupę stanowią właśnie oni), którzy stanowią raptem jedynie 0,4% badanych - 0,2% uczniowie szkół podstawowych i tyle samo uczniowie szkół ponadpodstawowych). Dla porównania we Wrocławiu połowa uczniów szkół ponadpodstawowych korzysta z transportu publicznego, zatem udział uczniów szkół ponadpodstawowych winien wynosić w badaniu ok. 1% - wg GUS w 2019 r. na łączną liczbę 401.907 mieszkańców miasta 8.798 stanowiły osoby w wieku 15-19 lat, czyli generalnie uczniowie szkół ponadpodstawowych. Stanowiło to 2,2% mieszkańców miasta, połowa z tej liczby to 1,1%, w naszym badaniu próba wynosi 0,2% ankietowanych.
W odniesieniu do pierwszego zagadnienia z kolei podobną wątpliwość powinien budzić fakt wskazania udziału roweru w podróżach miejskich na poziomie 30 procent (czy też po ustandaryzowaniu na poziomie sumy stanowiącej 100 procent - 23,6%) - to niemal tyle, ile osób korzysta z rowerów w Kopenhadze (badanie modal split z 2010 r. - 33 procent) czy aglomeracji amsterdamskiej (badanie modal split z 2018 r. - 32 procent). Wydaje się, że jako Szczecin nie stanowimy europejskiej awangardy w podróżach rowerowych. Daleko nam również do "bardziej rowerowych" Warszawy, Poznania, Wrocławia czy Krakowa. Dodatkowo ilość podróży autobusem (nie ma wymienionych tramwajów) jest niemal dwukrotnie niższa niż ilość podróży wspomnianym rowerem. Trudno zapewne dociec, skąd takie wyniki i skąd taki dobór próby z wyraźną nadreprezentacją ruchu rowerowego i mocno zmarginalizowanym udziałem w podróżach publicznego transportu zbiorowego. Budzi on jednak wątpliwości także w kontekście choćby prowadzonych i opublikowanych w dokumencie "Plan Zrównoważonego Rozwoju Publicznego Transportu Zbiorowego dla Miasta Szczecin na lata 2014-2025", gdzie wskazuje się udział samochodu osobowego na poziomie 42,99%, autobusu i tramwaju łącznie na poziomie 34,53%, zaś rowerów w poruszaniu się po mieście na poziomie 1,39% i podróży pieszych na poziomie 15,13%. Jeszcze inne wyniki podaje w swojej pracy "Analiza podejścia badawczego i wypracowanie narzędzi do oceny wpływu wsparcia w ramach VI osi priorytetowej POIiŚ 2014-2020" dr Michał Wolański wskazując, na następujące udziały w podróżach poszczególnych środków transportu: samochód osobowy - 23,9%, transport publiczny - 38,3%, rower 7,8%, podróże piesze - 29,5%.
Na podstawie powyższego wydaje się, że nie posiadamy aktualnego, czynionego według podobnej metodologii w poszczególnych latach w jakimś określonym na przykład dwu-, trzy- czy pięcioletnim takcie, źródła wyjściowego istotnego z punktu widzenia kreowania odpowiednich dla miasta zachowań transportowych.
Robione w dość zbliżonym czasie, ale według różnych metodologii, badania dają kompletnie rozbieżne wyniki - przykładowo dla podróży rowerem od 1,39% do 30%, samochodu osobowego od 23,9% do 59,2% czy dla transportu publicznego od 18,9% do 38,3%. I ostatecznie nie służą do niczego. W konsekwencji nie wiemy, czy ilość podróży samochodem jest zbyt duża, czy mimo dynamicznie rosnącego współczynnika pojazdów na 1000 mieszkańców nadal na optymalnym poziomie. Nie wiemy, czy chcemy więcej pasażerów w transporcie publicznym (abstrahując od tego, czy mamy do tego odpowiedni tabor i ilość kierowców). Trudno także ocenić, czy ilość podróży odbywanych rowerem - jeden rower na mieście, to często jeden samochód mniej, jest obecnie na poziomie, który kogokolwiek satysfakcjonuje i czy inwestycje w infrastrukturę rowerową przynoszą w Szczecinie jakikolwiek wzrost wskaźnika odbywanych globalnie podróży rowerem.

W świetle powyższego proszę o informacje:
1. czy zdaniem Pana Prezydenta prowadzenie badań modal split - podziału zadań transportowych, według tej samej metodologii, w tych samych miesiącach, w jakimś z góry ustalonym interwale czasowym, miałoby sens w planowaniu inwestycji w tabor transportu publicznego, budowę nowych linii tramwajowych czy ustalanie na podstawie potrzeb przewozowych nowych tras autobusowych?
2. jeśli odpowiedź na pierwsze pytanie byłaby twierdząca, proszę o informację, dlaczego nadal tego typu badania nie są prowadzone? Kiedy mogłyby zostać rozpoczęte i prowadzone w sposób cykliczny?

Interpelujący Radni:

• Marek Duklanowski (Prawo i Sprawiedliwość)