Odpowiedzi na interpelacje/zapytania

W odpowiedzi na interpelację dotyczącą sprawozdania z działalności Miejskiego Ośrodka Pomocy Rodzinie w Szczecinie za rok 2013 uprzejmie informuję:

W sprawozdaniu z działalności MOPR za 2012 r., w rozdziale „Realizacja projektów i programów” zawarta została informacja o Lokalnym Programie Poszerzania, Zróżnicowania i Unowocześniania Pomocy i Oparcia Społecznego dla Osób z Zaburzeniami Psychicznymi w Zakresie Pomocy Bytowej, Mieszkaniowej, Stacjonarnej, Samopomocy Środowiskowej w Gminie Miasto Szczecin na lata 2012-2015 z uwagi na powierzenie jego przygotowania przez Zespół koordynujący realizację Programu Ochrony Zdrowia Psychicznego na lata 2012 – 2015 dla Gminy Miasto Szczecin, powołany Zarządzeniem Nr 433/11 Prezydenta Miasta Szczecin z dnia 2 września 2011 r. dwóm jednostkom, tj: MOPR Szczecin i DPS dla osób przewlekle psychicznie chorych przy ul. Broniewskiego.

W powyższym sprawozdaniu zwrócono uwagę na sam fakt przygotowania Lokalnego Programu jako jednego z szeregu elementów (podzadań) znajdujących się w harmonogramie Programu Ochrony Zdrowia Psychicznego na lata 2011 – 2015 dla Gminy Miasto Szczecin. Uwzględniono również cel główny i cele szczegółowe Lokalnego Programu oraz zwrócono uwagę na przedstawioną w nim aktualną sytuację dotyczącą oferty pomocowej dla osób z zaburzeniami psychicznymi na terenie Gminy Miasto Szczecin.

Nadmieniam, iż Program Ochrony Zdrowia Psychicznego został przyjęty Uchwałą Nr XVIII/514/12 Rady Miasta Szczecin z dnia 23 kwietnia 2012 r. a informacja z jego realizacji składana jest corocznie Radzie Miasta Szczecin.

Odnosząc się do braku w sprawozdaniu z działalności Miejskiego Ośrodka Pomocy Rodzinie w Szczecinie za 2013 rok informacji z realizacji Lokalnego Programu Poszerzania, Zróżnicowania i Unowocześniania Pomocy i Oparcia Społecznego dla Osób z Zaburzeniami Psychicznymi w Zakresie Pomocy Bytowej, Mieszkaniowej, Stacjonarnej, Samopomocy Środowiskowej w Gminie Miasto Szczecin na lata 2012-2015 informuję, iż jako integralna jego część, została ona zawarta w informacji z realizacji Programu Ochrony Zdrowia Psychicznego dla Gminy Miasto Szczecin za 2013 rok. Przedmiotowy dokument został przedstawiony Radzie Miasta Szczecin w dniu 31.03.2014 roku.

Powyższe wyklucza zatem zasadność zarzutu dotyczącego celowego odwracania przez Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie w Szczecinie uwagi Rady Miasta i opinii publicznej od problemu osób z zaburzeniami psychicznymi.

Jednocześnie zwracam uwagę na fakt, że zadania realizowane przez Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie w Szczecinie na rzecz osób z zaburzeniami psychicznymi zostały szczegółowo uwzględnione w poszczególnych merytorycznych częściach sprawozdania rocznego. Poniżej przytaczam niektóre z zapisów ujętych w tym sprawozdaniu:

1. Rozdział I. Zadania i ich Realizacja pkt 1.1.1 Zadania Gminy
ppkt A.1. Specjalistyczne usługi opiekuńcze świadczone w miejscu
zamieszkania dla osób z zaburzeniami psychicznymi

„Specjalistyczne usługi opiekuńcze świadczone w miejscu zamieszkania mają charakter świadczenia niepieniężnego.

Realizacją zadania zajmuje się Dom Pomocy Społecznej przy ul. Broniewskiego 4/6 w Szczecinie.

W Miejskim Ośrodku Pomocy Rodzinie w Szczecinie pracownicy socjalni Rejonowych Ośrodków Pomocy Rodzinie i Działu Pomocy Osobom Bezdomnym przeprowadzają rodzinne wywiady środowiskowe. Po przeprowadzeniu wywiadu środowiskowego wystawiana jest decyzja administracyjna określająca rodzaj, zakres, miejsc świadczenia usług oraz wysokość odpłatności za jedną godzinę usług.

W roku 2013 w Miejskim Ośrodku Pomocy Rodzinie w Szczecinie wystawiono 63 decyzje administracyjne przyznające pomoc w formie specjalistycznych usług opiekuńczych dla osób z zaburzeniami psychicznymi 52 osobom, w liczbie 11 232 godzin, na kwotę 263 949 zł.

Średnio jednej osobie z zaburzeniami psychicznymi przyznano 216 godzin usług w ciągu roku. Średni koszt przyznanej jednej godziny wyniósł 23,50 zł.”

W raporcie wskazane są również ilości osób korzystających z pomocy w Domach Pomocy Społecznej z podziałem na konkretne typy Domów. Informacje zawarte są
w poniższej części sprawozdania.

2. Rozdział I. Zadania i ich Realizacja pkt 1.1.1
Zadania Gminy ppkt B 2.7. Kierowanie do Domów Pomocy Społecznej
i Ośrodków Wsparcia. 1. Domy Pomocy Społecznej.

„W 2013 r. pracownicy Działu Instytucji Pomocy Społecznej wystawili 1 882 decyzje w tym 99 decyzji odmownych. Decyzje dotyczyły skierowania do domu pomocy społecznej, umieszczenia w domu pomocy społecznej oraz określały wysokość odpłatności za pobyt.
W 2013 r. w domach pomocy społecznej na terenie Szczecina przebywało łącznie 658 osób, z czego:
1. w Domu Pomocy Społecznej „Dom Kombatanta” im. Generała Boruty Spiechowicza przy ul. Kruczej 17 – 282 osoby,
2. w Domu Pomocy Społecznej „Dom Kombatanta i Pioniera Ziemi Szczecińskiej” przy ul. Romera 21-29 – 301 osób,
3. w Domu Pomocy Społecznej przy ul. Broniewskiego 4/6 – 75 osób.”

Liczba osób oczekujących na pobyt w Domu Pomocy Społecznej w raporcie rocznym z działalności MOPR za 2013 rok również została podzielona na poszczególne typy dps:

„Kolejka oczekujących na umieszczenie w domu pomocy społecznej na dzień 31 grudnia 2013 r. wyniosła 595 osób. Liczba osób oczekujących na miejsce w poszczególnych placówkach przedstawiona jest poniżej.
1. Dom Pomocy Społecznej „Dom Kombatanta” im. Generała Boruty Spiechowicza przy ul. Kruczej 17 – 279 osób;
2. Dom Pomocy Społecznej „Dom Kombatanta i Pioniera Ziemi Szczecińskiej” przy ul. Romera 21-29 – 238 osób;
3. Dom Pomocy Społecznej przy ul. Broniewskiego 4/6 – 78 osób.”

Dodatkowo informuję, iż pracownicy socjalni przy rozpatrywaniu spraw klientów podejmują działania w oparciu o obowiązujące przepisy prawa. Wpisanie danej osoby na listę oczekujących na umieszczenie w domu pomocy społecznej odpowiedniego typu, stosownie do przepisów art. 59 ust. 1 i ust. 3 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (t.j.: Dz. U. z 2013 r., poz. 182 ze zm.) następuje po przeprowadzaniu postępowania administracyjnego, w tym - wywiadu środowiskowego oraz po wydaniu decyzji administracyjnej w przedmiocie skierowania do domu pomocy społecznej. Weryfikacja sytuacji osobistej i zdrowotnej osoby kierowanej do DPS następuje przy szczególnym uwzględnieniu stosownego zaświadczenia lekarskiego, stwierdzającego rodzaj schorzenia oraz zalecenie odnośnie odpowiedniego typu domu pomocy społecznej.
W konsekwencji, zmiana placówki i „przeniesienie” danej osoby z listy osób oczekujących na dom pomocy społecznej określonego typu (np. dla osób przewlekle psychicznie chorych) do domu pomocy społecznej innego typu (np. dla osób przewlekle somatycznie chorych) wymaga każdorazowo przeprowadzenia postępowania wyjaśniającego oraz zmiany uprzednio wydanej decyzji o skierowaniu. Tego typu sytuacje zachodzą sporadycznie i co do zasady powiązane są ściśle z opinią lekarską uzasadniającą przedmiotową zmianę.

W związku z powyższym nieuprawniona jest sugestia dotycząca zniekształcania skali problemu związanego z ilością osób z zaburzeniami psychicznymi, jak również okresem ich oczekiwania na umieszczenie w odpowiednim, z uwagi na rodzaj schorzenia, domu pomocy społecznej.

3. Rozdział I. Zadania i ich Realizacja pkt 1.1.1
Zadania Gminy ppkt B 2.7. Kierowanie do Domów Pomocy Społecznej
i Ośrodków Wsparcia. 2. Ośrodki Wsparcia.

„Ośrodki wsparcia dla osób z zaburzeniami psychicznymi:
1. Środowiskowy Dom Samopomocy Szczecin, ul. Tartaczna 14;
a) Zespół Wsparcia Środowiskowego Nr 1 przy ul. Tartacznej 14;
b) Zespół Wsparcia Środowiskowego Nr 2 przy ul. J.U. Niemcewicza 9/u5;
c) Zespół Wsparcia Środowiskowego Nr 3 przy ul. Pocztowej 31-33;
d) Dom Klub „Pod Fontanną” przy ul. Bohaterów Warszawy 27;

 łączna liczba miejsc – 120;
 liczba osób korzystających w 2013 roku – 154;
2. Ośrodek Wsparcia dla Dzieci, Młodzieży i Dorosłych przy pl. Jakuba Wujka 6 w Szczecinie:
 liczba miejsc – 40;
 liczba osób korzystających w 2013 roku – 42;
3. Środowiskowy Dom Samopomocy prowadzony przez Polskie Stowarzyszenie na Rzecz Osób z Upośledzeniem Umysłowym Koło w Szczecinie ul. Rostocka 125 w Szczecinie:
 liczba miejsc – 38;
 liczba osób korzystających w 2013 roku – 45.
Pozostałe ośrodki wsparcia:
1. Dział Środowiskowych Form Pomocy Półstacjonarnej dla Osób z Chorobą Alzheimera prowadzony przez Dom Pomocy Społecznej przy ul. Kruczej 17
w Szczecinie:
– liczba miejsc – 20;
– liczba osób korzystających w 2013 roku – 31;”.

4. Rozdział I. Zadania i ich Realizacja pkt 1.1.2
Zadania Powiatu ppkt B 2. Prowadzenie Ośrodka Interwencji Kryzysowej

„Problemy zdrowotne i emocjonalne
Liczba zgłoszeń dotyczących problemów zdrowotnych i emocjonalnych wyniosła 774, w tym: chorób psychicznych – 94, depresji – 164, innych zaburzeń zdrowia psychicznego – 72, nagłego kalectwa – 6, chorób nagłych, przewlekłych, śmiertelnych – 74, prób i myśli samobójczych – 40, niepełnosprawności – 175, zachowań autoagresywnych – 28, zaburzeń neurotycznych – 38, zaburzeń zachowania/osobowości – 30, zaburzeń jedzenia – 10 oraz innych – 43.”

5. Rozdział I. Zadania i ich Realizacja pkt 1.1.3 Pozostałe zadania
ppkt 1.1.3.6 Przeprowadzanie zewnętrznych kontroli w szczególności z zakresu
i poziomu usług świadczonych w domach pomocy społecznej, środowiskowych domach samopomocy, ośrodkach wsparcia, warsztatach terapii zajęciowej oraz w zakresie prawidłowości świadczonych usług opiekuńczych, w tym specjalistycznych w miejscu zamieszkania świadczeniobiorcy.
„W ramach prowadzonego nadzoru w 2013 r. pracownicy Samodzielnej Sekcji ds. Kontroli Miejskiego Ośrodka Pomocy Rodzinie w Szczecinie przeprowadzili 23 kontrole, w szczególności z zakresu: 
- poziomu usług świadczonych w domach pomocy społecznej;
- poziomu usług świadczonych w ośrodkach wsparcia;
- świadczenia usług w warsztatach terapii zajęciowej;
- świadczenia usług opiekuńczych w tym specjalistycznych usług opiekuńczych, w miejscu zamieszkania świadczeniobiorcy, realizowanych w ramach zadań własnych gminy;
- świadczenia specjalistycznych usług opiekuńczych dla osób z zaburzeniami psychicznymi, realizowanych w ramach zadań zleconych gminie;
- realizacji pilotażowego programu „Aktywny samorząd” u Beneficjentów pomocy, na podstawie umów zawartych w 2012 roku.”

6. Rozdział I. Zadania i ich Realizacja pkt 1.3 Realizacja zadań wynikających z ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnieniu osób niepełnosprawnych
ppkt 1.3.1 Rehabilitacja społeczna osób niepełnosprawnych

„ Dofinansowanie warsztatów terapii zajęciowej:
a) liczba uczestników:
- warsztat terapii zajęciowej prowadzony przez Polskie Stowarzyszenie na Rzecz Osób z Upośledzeniem Umysłowym koło w Szczecinie – 85 uczestników;
- warsztat terapii zajęciowej prowadzony przez Stowarzyszenie Pomocy w Rozwoju Społecznym i Zawodowym Osób Niepełnosprawnych- 50 uczestników;
b) w 2013 r. łączny koszt dofinansowania dla 135 uczestników wyniósł 2 219 396,71 zł, z czego ze środków:
- Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych – 1 997 456,71 zł, co stanowiło 90% rocznych kosztów;
- Urzędu Miasta Szczecin – 221 940,00 zł, co stanowiło 10% kosztów.”

Mając powyższe na uwadze dostrzec należy, iż przedstawione Radzie Miasta Szczecin Sprawozdanie z działalności Miejskiego Ośrodka Pomocy Rodzinie za 2013 rok wskazuje na duże zaangażowanie służb społecznych w problemy środowiska osób z niepełnosprawnością, w tym z zaburzeniami psychicznymi. Fakt ten potwierdza uczestnictwo osób z zaburzeniami psychicznymi w projektach „Aktywny Samorząd” i „Aktywna Integracja w Szczecinie” finansowanych ze źródeł zewnętrznych.

Ocena pracy pracowników służb społecznych powinna być wypadkową podejmowanych przez nich działań wobec szerokiej grupy osób borykających się z różnorodnymi problemami. Dotyczy to nie tylko osób z zaburzeniami psychicznymi, ale także osób bezdomnych, bezrobotnych, uzależnionych, osieroconych, ubogich, samotnych, dotkniętymi przemocą w rodzinie.