Odpowiedzi na interpelacje/zapytania

Odpowiadając na interpelację (apel) dotyczącą utworzenia publicznego rejestru umów zawieranych przez Urząd oraz spółki i jednostki miejskie, który znalazłby się na stronie internetowej w Biuletynie Informacji Publicznej, zawierający informacje dotyczące: daty zawarcia umowy, okresu obowiązywania umowy, podmiotu zawierającego umowę, podmiotu, z którym zawarto umowę, przedmiotu umowy, wartości umowy – uprzejmie informuję, iż propozycja stworzenia rejestru umów, w którym zawarte byłyby praktycznie wszystkie istotne postanowienia jakie konstruowane są w umowach zawieranych przez Gminę Miasto Szczecin, nie da się pogodzić z regulacjami zawartymi w ustawie z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (Dz.U. z 2001r. Nr 112, poz. 1198 ze zm.). Należyć zaznaczyć, że żaden z przepisów tej ustawy nie nakłada na gminę (i jej jednostki organizacyjne) obowiązku udostępniania informacji w formie rejestru.
Zgodnie z art. 5 ust. 1 ww. ustawy prawo do informacji publicznej podlega ograniczeniu w zakresie i na zasadach określonych w przepisach o ochronie informacji niejawnych oraz o ochronie innych tajemnic ustawowo chronionych.
Ust. 2 tegoż przepisu statuuje zasadę w myśl której, prawo do informacji publicznej podlega ograniczeniu ze względu na prywatność osoby fizycznej lub tajemnicę przedsiębiorcy. Ograniczenie to nie dotyczy informacji o osobach pełniących funkcje publiczne(...).
Ujawnienie przez Gminę danych osobowych kontrahentów, w kontekście regulacji zawartej w powyższym przepisie może narazić gminę na roszczenia odszkodowawcze tych osób za naruszenie dóbr osobistych.
W sprawie interpelacji Panów Radnych można byłoby odnieść się do wyroku Sądu Najwyższego z dnia 8 listopada 2012 r. (I CSK 190/12). Jednak wyrok dotyczy innego stanu faktycznego aniżeli przedstawiony w interpelacji – tj. dot. udostępnienia informacji publicznej w konkretnej sprawie, a mianowicie w sprawie zawarcia konkretnych umów, na jakie powoływał się wnioskodawca, a nie sprawy udostępnienia całego rejestru umów.
Warto zwrócić uwagę, iż w treści uzasadnienia do ww. wyroku SN wskazał, że – cyt. „trudno jest zatem jednoznacznie przesądzić, czy udostępnienie imienia i nazwiska osoby fizycznej przez jednostkę samorządu terytorialnego narusza jej prawo do prywatności. Problem ten może być rozstrzygnięty jedynie na tle okoliczności danej sprawy (…)”. Takie rozstrzygnięcie Sądu Najwyższego utwierdza w przekonaniu, że udostępnienie rejestru wszystkich umów zawieranych przez gminę jest nieuprawnione. Nie jest wykluczone natomiast udostępnienie informacji publicznej w zakresie konkretnej umowy, na wniosek osoby zainteresowanej. Wówczas taki wniosek, jako sprawa indywidualna, jest badany pod kątem regulacji zawartej w art. 5 ust. 2 ustawy o dostępie do informacji publicznej.

Natomiast spółki z udziałem jednostki samorządu terytorialnego, funkcjonują na podstawie ustawy z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (Dz.U. z 2000 r. Nr 94, poz. 1037 ze zm.) oraz przepisów ustaw szczególnych, jak np. ustawy z dnia 20 grudnia 1996 r. o gospodarce komunalnej (Dz.U. z 2011 r. Nr 45, poz. 236). Bez wątpienia spółki te zobowiązane są stosować ustawę z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej. Z uwagi na fakt, że są to podmioty posiadające osobowość prawną, funkcjonujące samodzielnie, nie można narzucić im obowiązku tworzenia rejestru zawieranych umów, w zaproponowanej formie. Przede wszystkim zgodnie z art. 201 ustawy Kodeks spółek handlowych, to Zarząd prowadzi sprawy Spółki i reprezentuje ją na zewnątrz, zatem do jego kompetencji, a nie Zgromadzenia Wspólników, którego funkcję pełni Prezydent Miasta, należałoby podejmowanie działań w zakresie tworzenia i udostępniania jakichkolwiek rejestrów dotyczących działalności spółki. Niezależnie od powyższego, należałoby także zwrócić uwagę na ograniczenia, wynikające z art. 5 ustawy o dostępie do informacji publicznej. Podkreślenia wymaga specyfika miejsca spółek z udziałem jednostek samorządu terytorialnego w obrocie gospodarczym. Wykonując zadania publiczne, muszą one jednak dostosowywać się do realiów wolnego rynku. Zawieranie w klauzulach umownych obowiązku odstąpienia przez kontrahenta od prawa do tajemnicy przedsiębiorcy, poważnie utrudniłoby zawieranie przez spółki umów handlowych oraz wpłynęłoby na ich konkurencyjność.
Ponadto warto zauważyć, że ustawodawca nie narzucił spółkom z udziałem jednostek samorządu terytorialnego obowiązku publikowania treści zawieranych przez nie umów poddając je jedynie procedurze zamówień publicznych, co powinno być wystarczającym zabezpieczeniem jawności i przejrzystości zawieranych transakcji.