Kontrole przeprowadzone przez WKiAW w 2017 roku

Wydział Kontroli i Audytu Wewnętrznego Urzędu Miasta Szczecin w lipcu 2017 roku przeprowadził kontrolę, w Środowiskowym Domu Samopomocy, ul. Tartaczna 14, 70-893 Szczecin (zw. dalej ŚDS), w zakresie stanu bezpieczeństwa i higieny pracy (zw. dalej bhp). Ocena kontrolowanego zagadnienia, wnioski i zalecenia pokontrolne zawarte zostały w wystąpieniu pokontrolnym z dnia  26.09.2017 r.

I. Ocena ogólna kontrolowanej działalności

Pozytywna ocena dotyczyła:

• pomieszczeń i stanowisk pracy pracowników ŚDS,
• sposobu użytkowania maszyn będących na wyposażeniu jednostki,
• oceny ryzyka zawodowego,
• badań profilaktycznych,
• szkoleń w dziedzinie bhp.
• realizacji wniosków wynikających z wystąpienia Państwowej Inspekcji Pracy.

Stwierdzone uchybienia dotyczyły:

• zasad wyposażania pracowników w odzież i obuwie robocze.

1. Obiekty budowlane i pomieszczenia pracy

Pomieszczenia pracy pracowników ŚDS znajdowały się w budynkach mieszczących się w Szczecinie przy: Tartacznej 14, ul. Mickiewicza 69A, Bohaterów Warszawy 27, Bohaterów Getta Warszawskiego 1, Niemcewicza 9/U5.

ŚDS był zarządcą części nieruchomości mieszczącej się w Szczecinie przy ul. Tartacznej 14. W przypadku pozostałych budynków był ich najemcą.

Na mocy porozumienia, zawartego pomiędzy spółką „Nieruchomości i Opłaty Lokalne” spółka z o.o., a Gminą Miasto Szczecin - Środowiskowy Dom Samopomocy, obowiązek przeprowadzania okresowych kontroli obiektu budowlanego przy ul. Tartacznej 14., wynikających z art. 62ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane ciążył na wymienionej spółce,natomiast ŚDŚ ponosił koszty z tym związane „proporcjonalne do posiadanych udziałów”. Nie stwierdzono uchybień w powyższym obszarze. Okresowe (półroczne), kontrole stanu bhp oraz zabezpieczenia przeciwpożarowego w poszczególnych budynkach

i na stanowiskach pracy pracowników ŚDS przeprowadzał ponadto specjalista ds. bhp, wykonujący w jednostce zadania służby bhp. Kontrole nie wykazały nieprawidłowości, bądź uchybień w zakresie stanu bhp i ochrony przeciwpożarowej.

2. Użytkowanie maszyn

Na wyposażeniu jednostki znajdowały się następujące maszyny i sprzęt do tymczasowej pracy na wysokości: młotowiertarka, wkrętarka elektryczna, kosiarka spalinowa, kosiarka elektryczna, podkaszarka elektryczna, kompresor elektryczny, maszyna do czyszczenia podłóg, odśnieżarka oraz 3 drabiny aluminiowe. Nie stwierdzono uchybień w powyższym obszarze. Kontrola wykazała, że ww. maszyny spełniały wymagania bezpieczeństwa w zakresie ich użytkowania określone w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracyoraz rozporządzeniu Ministra Gospodarki z dnia 30 października 2002 r. w sprawie minimalnych wymagań dotyczących bezpieczeństwa i higieny pra­cy w zakresie użytkowania maszyn przez pracowników podczas pracy. Osobom korzystającym z maszyn udostępniono ponadto instrukcje bhp dotyczące obsługi maszyn.

3. Ocena ryzyka zawodowego

Ocena ryzyka zawodowego w ŚDS prowadzona była na bieżąco. Ostatnia aktualizacja oceny nastąpiła w 2017 r. (styczeń i maj), którą przeprowadził zespół, w składzie: specjalista ds. bhp oraz przedstawiciel pracowników. Do oceny wytypowano następujące stanowiska pracy: psycholog, pracownik socjalny, terapeuta, instruktor ds. kulturalno - oświatowych, kierownik zespołu wsparcia środowiskowego, asystent osoby niepełnosprawnej, starszy opiekun, starszy instruktor ds. kulturalno - oświatowych, instruktor ds. kulturalno - oświatowych, administrator Domu Klubu Galerii „Pod Fontanną”, opiekun mieszkania chronionego - terapeuta, główny księgowy, pracownik ds. obsługi administracyjno - płacowej, stanowisko ds. obsługi gospodarczej. Nie stwierdzono uchybień w powyższym obszarze.

Ocena zawierała wszystkie wymagane elementy, w tym: charakterystykę i lokalizację stanowiska, zakres czynności i odpowiedzialności pracownika; wykorzystywane podczas pracy narzędzia i maszyny; stosowane środki ochrony indywidualnej; występujące na stanowisku czynniki: niebezpieczne, szkodliwe i uciążliwe; wyniki oceny dla każdego z czynników oraz zastosowane środki profilaktyczne mające na celu zminimalizowanie ryzyka, jak również wykazy osób zatrudnionych na danym stanowisku pracy.

4. Badania profilaktyczne

Kontroli poddano okresowe badania lekarskie osób świadczących pracę w dniu kontroli (27 osób) w tym wstępne badania osób zatrudnionych po 01.01.2015 r. Badania wykonywane były na podstawie umów zawieranych pomiędzy ŚDS, a jednostką służby zdrowia uprawnioną do wykonywania tego typu badań. Nie stwierdzono uchybień w powyższym obszarze. Wszyscy pracownicy, świadczący pracę w dniu kontroli, posiadali aktualne zaświadczenia lekarskie stwierdzające brak przeciwwskazań do wykonywania pracy na określonym stanowisku.

5. Szkolenia w dziedzinie bhp

Szkolenia wstępne: instruktaż ogólny przeprowadzał specjalista ds. bhp, wykonujący zadania służby bhp w jednostce, instruktaż stanowiskowy przeprowadzał Kierownik ŚDS. Szkolenia okresowe były organizowane i prowadzone przez pracodawcę. Nie stwierdzono uchybień w powyższym obszarze. Pracodawca oraz pracownicy świadczący pracę w dniu kontroli (27 osób) posiadali aktualne zaświadczenia z odbycia, wymaganych dla danego stanowiska pracy, szkoleń w dziedzinie bhp. Prowadząc szkolenie okresowe pracodawca zapewnił ich uczestnikom: wymagane programy szkoleń dla określonej grupy stanowisk, wykładowców posiadających zasób wiedzy i doświadczenie zapewniające właściwą realizację programów szkolenia. Z odbytych szkoleń prowadzono wymaganą dokumentację.

6. Wypadki przy pracy

W okresie objętym kontrolą nie zarejestrowano w jednostce wypadków przy pracy. Nie zarejestrowano również chorób zawodowych, bądź podejrzeń o tego typu choroby. Nie stwierdzono uchybień w powyższym zakresie.

7. Nadzór nad warunkami pracy

Kontrole w obszarze nadzoru nad warunkami pracy, od dnia 01.01.2015 r. do dnia kontroli WKiAW przeprowadziła Państwowa Inspekcja Pracy (zw. dalej PIP). Następstwem kontroli było skierowanie do ŚDS wystąpienia pokontrolnego zawierającego 2 wnioski.Kierownik ŚDS, w wyznaczonym terminie, poinformowała pisemnie PIP o sposobie wykonania ujętych w wystąpieniu wniosków.

8. Środki ochrony indywidualnej, odzież i obuwie robocze

Zasady i normy wyposażania pracowników w środki ochrony indywidualnej, odzież i obuwie robocze zostały ustalone w załączniku do Regulaminu pracy ŚDS.  Kontrola wykazała błędy w ww. dokumencie polegające na tym, że na stanowisku konserwatora nie uwzględniono niezbędnych do stosowania następujących środków ochrony indywidualnej: ochronniki słuchu, okulary ochronne oraz rękawice ochronne, co naruszyło art. 104¹ § 1  pkt 1 oraz art. 237⁸ § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy, wg którego pracodawca ustala rodzaje środków ochrony indywidualnej oraz odzieży i obuwia roboczego, których stosowanie na określonych stanowiskach jest niezbędne(…).

W ww. załączniku nie uwzględniono ponadto stanowiska opiekuna oraz asystenta osoby niepełnosprawnej, podczas gdy osoby zatrudnione na tych stanowiskach otrzymywały odzież roboczą.Jednocześnie stwierdzono, że 3 osoby, zatrudnione na stanowiskach terapeutów: nie otrzymały fartucha roboczego przewidzianego do stosowania na tym stanowisku a wg art. 237⁹§ 1 K. p. pracodawca nie może dopuścić pracownika do pracy bez środków ochrony indywidualnej oraz odzieży i obuwia roboczego, przewidzianych do stosowania na danym stanowisku pracy. Ze złożonych w toku kontroli wyjaśnień Kierownika ŚDS wynikało, że charakter pracy ww. nie wymaga stosowania odzieży roboczej.

Do zakończenia kontroli zapisy Regulaminu pracy (tabela przydziału środków ochrony indywidualnej, odzieży i obuwia roboczego) dostosowano do obowiązujących przepisów i stanu faktycznego w jednostce.

9. Służba bhp

Zadania służby bhp w ŚDS (stan zatrudnienia 27 osób) wykonywane były na podstawie zawieranych corocznie umów cywilnoprawnych pomiędzy ŚDS a osobą posiadającą uprawnienia specjalisty ds. bhp. Stwierdzono jednostkowe uchybienie dotyczące nieskutecznego doradztwa ww. w zakresieustalania rodzajów środków ochrony indywidualnej oraz odzieży i obuwia roboczego na stanowiskach pracy w ŚDS, podczas gdy wg § 2 ust. 1 pkt 13rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 2 września 1997 r. w sprawie służby bezpieczeństwa i higieny pracy do zakresu działania służby bhp należy doradztwo w zakresie stosowania przepisów oraz zasad bezpieczeństwa i higieny pracy.

Nie wniesiono zastrzeżeń do wykonywania pozostałych zadań, wynikających z ww. rozporządzenia. Specjalista ds. bhp przeprowadzał liczne kontrole stanu bhpi warunków pracy oraz przestrzegania przepisów i zasad bhp a o wynikach kontroli informował pisemnie pracodawcę; sporządzał i przedstawiał pracodawcy okresowe analizy stanu bhp; brał udział w opracowywaniu wewnętrznych zarządzeń i instrukcji dotyczących bhp oraz je opiniował; brał znaczący udział w przeprowadzaniu oceny ryzyka zawodowego.

III. Uwagi i zalecenia

Prezydenta Miasta Szczecin zalecił Dyrektorowi ŚDS:

1. Weryfikowanie na bieżąco oraz dostosowywanie do obowiązujących przepisów zasad i norm przydziału pracownikom środków ochrony indywidualnej, odzieży i obuwia roboczego.
2. Zobowiązanie specjalisty ds. bhp do czynnego doradztwa w powyższym zakresie.