Kontrole przeprowadzone przez WKiAW w 2008 roku

Wyniki kontroli przedstawione zostały w protokole kontroli P/4/08 podpisanym w dniu 24 kwietnia 2008 r. Ocena zawarta została w wystąpieniu pokontrolnym z dnia 5 maja 2008 r.  

 

W wyniku kontroli nie stwierdzono rażącego naruszenia obowiązku wynikającego z zapisu art. 15 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy       (Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94), zwanego dalej kp. stanowiącego, że pracodawca obowiązany był zapewnić pracownikom bezpieczne i higieniczne warunki pracy. Zadania służby bhp wynikające z rozporządzenia w sprawie służby bhp również realizowane były na ogół prawidłowo i bez zastrzeżeń. Stwierdzono jednak drobne uchybienia wynikające głównie z nieznajomości przepisów prawa pracy. Dotyczyło to nieprawidłowo opracowanych zasad przydziału środków ochrony indywidualnej oraz odzież i obuwia roboczego, nieaktualnych badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy, niekompletnego wykazu prac wzbronionych kobietom, jak również nieuwzględnienia wykazu w „Zakładowym” regulaminie pracy oraz niedostarczaniem Dyrektorowi Wydziału Kontroli i Audytu Wewnętrznego Urzędu Miasta Szczecin kopii dokumentacji kontroli przeprowadzanych przez organy kontroli zewnętrznej.

 

W toku kontroli ustalono, że opracowane w SP 47 zasady przydziału środków ochrony indywidualnej, odzieży i obuwia roboczego nie spełniały wymogów art. 237⁸ § 1 kp., wg którego pracodawca ustala rodzaje środków ochrony indywidualnej oraz odzieży i obuwia roboczego, których stosowanie na określonych stanowiskach jest niezbędne (...), oraz przewidywane okresy użytkowania odzieży i obuwia roboczego.

W SP 47, wg zapisów wewnętrznego aktu prawnego tj. Zarządzenia Nr 22/2001/2002 z dnia 22-05-2002 r., wydanego na podstawie uchylonej w dniu 02-06-1996 r. uchwały Nr 44 Rady Ministrów z dnia 27 marca 1990 r. w sprawie zasad przydzielania pracownikom środków ochrony indywidualnej oraz dostarczania odzieży roboczej (M.P. Nr 14, poz. 109), pracownicy we własnym zakresie dokonywali zakupu środków ochrony indywidualnej, odzieży i obuwia roboczego, za które otrzymywali ekwiwalent pieniężny, co było niezgodnez art. 237⁶ § 1 i  237⁷   § 1 - 4 kp., wg którego pracodawca jest obowiązany dostarczyć pracownikowi nieodpłatnie środki ochrony indywidualnej (...). Pracodawca może ustalić stanowiska, na których dopuszcza się używanie przez pracowników, za ich zgodą, własnej odzieży i obuwia roboczego (...), za które wypłaca ekwiwalent pieniężny w wysokości uwzględniającej ich aktualne ceny; nie dotyczy to stanowisk, na których wykonywane są prace związane z bezpośrednią obsługą maszyn i innych urządzeń technicznych albo prace powodujące intensywne brudzenie lub skażenie odzieży i obuwia roboczego środkami chemicznymi lub promieniotwórczymi albo materiałami biologicznie zakaźnymi.

W toku kontroli ustalono ponadto, że opracowany w jednostce „wykaz prac wzbronionych kobietom” nie zawierał postanowień wynikających z art. 176 kp. uszczegółowionych w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 10 września 1996 r.       w sprawie wykazu prac szczególnie uciążliwych lub szkodliwych dla zdrowia kobiet (Dz.U. Nr 114, poz. 545 ze zm.).

W przedstawionym do kontroli dokumencie nie ujęto niektórych prac wymienionych   w Załączniku do ww. rozporządzenia pomimo, że tego typu prace występowały         w jednostce. Dotyczyło to:

-         dla kobiet w ciąży - prac na wysokości (pracownice zatrudnione na stanowiskach sprzątaczek),

-         dla kobiet w ciąży lub karmiących piersią - prac w mikroklimacie zimnym, gorącym i zmiennym (pracownice zatrudnione na stanowisku: kucharki, pomocy kuchennej oraz robotnika do prac lekkich/przeprowadzacza)

 

Ustalono ponadto, że wykazu prac wzbronionych kobietom nie wprowadzono do regulaminu pracy. Pozostawało to w sprzeczności z art. 104¹ § 1 pkt 6 kp. stanowiącym, iż regulamin pracy, określając prawa i obowiązki pracodawcy  i pracowników, związane z porządkiem w zakładzie pracy, powinien ustalać  w szczególności wykazy prac wzbronionych pracownikom młodocianym oraz kobietom.

 

Nieprawidłowością było również to, że nie wykonano kontrolnych pomiarów stężenia tlenku węgla w pomieszczeniach szkolnej kuchni po tym, jak w roku 2005 Powiatowa Stacja Sanitarno – Epidemiologiczna w Szczecinie, w wyniku prowadzonych badań stwierdziła, że „stężenie dla tlenku węgla w czasie maksymalnego wykorzystania urządzeń gazowych wyniosło 15 mg/m³ co stanowi 0,5 krotności najwyższego dopuszczalnego stężenia”.

 

Wykonane w roku 2005 pomiary oświetlenia na stanowiskach pracy w kuchni i zmywalni SP 47 metodyką podaną w PN-EN 12464-1:2004 wykazały niewystarczające natężenie oświetlenia w polu zadania i w polu bezpośredniego otoczenia na 6 stanowiskach pracy. Było to sprzeczne z wymogami określonymi   w § 26 ust. 1 i 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 26 września 1997 r.    w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy Dz. U. z 2003 r.  Nr 169, poz. 1650 ze zm.), zwanego dalej rozporządzeniem w sprawie ogólnych przepisów bhp, wg którego oświetlenie dzienne na poszczególnych stanowiskach pracy powinno być dostosowane do rodzaju wykonywanych prac i wymaganej dokładności oraz powinno spełniać wymagania określone w Polskiej Normie. Niezależnie od oświetlenia dziennego w pomieszczeniach pracy należało zapewnić oświetlenie elektryczne o parametrach zgodnych z Polskimi Normami. Kontroli nie przedstawiono dokumentów potwierdzających doprowadzenie oświetlenia do wymagań określonych w Polskich Normach.

 

W toku kontroli wykazano również, że kopie dokumentacji pokontrolnej nie były przekazywane do Dyrektora WKiAW UM, co było sprzeczne z zapisem § 12 Załącznika Nr 1 do Zarządzenia w sprawie kontroli, wg którego dyrektorzy kontrolowanych jednostek zobowiązani są dostarczyć Dyrektorowi Wydziału Kontroli i Audytu Wewnętrznego kopie dokumentacji kontroli.

 

Pozostałe zagadnienia, objęte zakresem kontroli, realizowane były na bieżąco, zgodnie z obowiązującymi przepisami i zasadami bhp. Do sposobu ich realizacji nie wniesiono zastrzeżeń.

 

W toku kontroli stwierdzono, że w SP 47 przeprowadzane były systematyczne (kilka razy w roku) kontrole warunków pracy, których obowiązek przeprowadzania wynikał z zapisów § 2 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia w sprawie służby bhp. Sporządzane, przez służbę bhp, coroczne analizy stanu bhp wraz wnioskami  i propozycjami przedsięwzięć technicznych i organizacyjnych, mających na celu zapobieganie zagrożeniom oraz poprawę warunków pracy, wynikające z zapisów § 2 ust. 1 pkt 3 rozporządzenia w sprawie służby bhp; opracowane i udostępniane pracownikom szczegółowe instrukcje i wskazówki, dotyczące bhp na stanowiskach pracy wymagane zapisem art. 237⁴ § 2 kp. nakładającym na pracodawcę obowiązek opracowania i udostępniania aktualnych instrukcji bezpieczeństwa i higieny pracy oraz zapisem § 41 ust. 1 rozporządzenia   w sprawie ogólnych przepisów bhp.

 

 

W SP 47 oceniono i oszacowano ryzyko zawodowe na wszystkich stanowiskach pracy, a wyniki oceny przekazano do wiadomości pracownikom, którzy pisemnie potwierdzili zapoznanie z oceną ryzyka zawodowego na danym stanowisku pracy. Przedstawiona ocena ryzyka zawodowego, jak również wskazane w ocenie działania profilaktyczne, były zgodne z zapisem art. 226 kp. stanowiącym, że na pracodawcy spoczywał obowiązek oceniania i udokumentowania ryzyka zawodowego oraz poinformowania pracowników o ryzyku zawodowym związanym z wykonywaną pracą, a także o zasadach ochrony przed zagrożeniami. Było to także spełnieniem obowiązku wynikającego z zapisu § 39a ust. 1 rozporządzenia  w sprawie ogólnych przepisów bhp.

 

      W toku kontroli stwierdzono, że zarówno pracodawca jak i wszyscy pracownicy SP47 posiadali aktualne zaświadczenia o odbyciu szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy, tym samym spełniony został wymóg art. 237³ §2 i 2¹ kp., wg którego pracodawca jest obowiązany odbyć szkolenie w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy w zakresie niezbędnym do wykonywania ciążących na nim obowiązków. Szkolenie to powinno być okresowo powtarzane; pracodawca jest obowiązany zapewnić przeszkolenie pracownika w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy przed dopuszczeniem go do pracy oraz prowadzić okresowe szkolenia w tym zakresie.

 

Nie stwierdzono nieprawidłowości w opracowanych zasadach przydziału pracownikom SP 47, użytkującym w czasie pracy monitor ekranowy co najmniej przez połowę dobowego wymiaru czasu pracy, okularów korygujących wzrok, które wynikały z zapisów § 8 ust. 2 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej  z dnia 1 grudnia 1998 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy na stanowiskach wyposażonych w monitory ekranowe (Dz. U. Nr 148, poz. 973), wg którego pracodawca jest obowiązany zapewnić pracownikom okulary korygujące wzrok, zgodne z zaleceniem lekarza, jeżeli wyniki badań okulistycznych przeprowadzonych w ramach profilaktycznej opieki zdrowotnej wykażą potrzebę ich stosowania podczas pracy przy obsłudze monitora ekranowego.

 

Ustalono ponadto, że wszyscy pracownicy SP 47 posiadali aktualne badania profilaktyczne, których obowiązek posiadania wynikał z art. 229 kp. Badania przeprowadzane były na podstawie skierowań spełniających wymogi określone   w § 4 ust. 1 rozporządzenia Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 30 maja 1996 r. w sprawie przeprowadzenia badań lekarskich pracowników, zakresu profilaktycznej opieki zdrowotnej nad pracownikami oraz orzeczeń lekarskich wydawanych do celów przewidzianych w kodeksie pracy (Dz. U., Nr 69, poz. 332 ze zm.), wg którego badanie profilaktyczne przeprowadza się na podstawie skierowania wydanego przez pracodawcę, które powinno zawierać:

1)     określenie rodzaju badania profilaktycznego, jakie ma być wykonane,

2)     w przypadku pracowników - określenie stanowiska pracy, na którym pracownik jest zatrudniony,

3)     informacje o występowaniu na stanowisku lub stanowiskach pracy (...) czynników szkodliwych dla zdrowia lub warunków uciążliwych oraz aktualne wyniki badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia, wykonanych na tych stanowiskach.

 

            Z przedłożonej do kontroli dokumentacji wynikało, że w SP 47 na bieżąco realizowane były obowiązki nałożone przez organy kontroli zewnętrznej nad warunkami pracy.

 

Przedstawiając powyższe oceny i uwagi, stosownie do § 37 ust. 3 Załącznika Nr 2 do Zarządzenia w sprawie kontroli Prezydent zalecił:

1.      Uzupełnienie „wykazu prac wzbronionych kobietom” oraz włączyć, jako integralną część, do regulaminu pracy SP 47.

2.      Ustalenie zasad przydziału środków ochrony indywidualnej oraz odzieży  i obuwia roboczego, których stosowanie na określonych stanowiskach jest niezbędne.

3.      Przeprowadzenie badań i pomiarów natężenia oraz równomierności oświetlenia na stanowiskach pracy.

4.      Kopie dokumentacji przekazanej przez organy kontroli zewnętrznej dostarczać Dyrektorowi WKiAW.