Kontrole przeprowadzone przez WKiAW w 2015 roku

Wydział Kontroli i Audytu Wewnętrznego Urzędu Miasta Szczecin (zw. dalej WKiAW) w listopadzie 2015 r. przeprowadził kontrolę z zakresu stanu realizacji zaleceń pokontrolnych, wydanych po kontroli P/20/14 w zakresie stanu bezpieczeństwa i higieny pracy w Domu Pomocy Społecznej „Dom Kombatanta i Pioniera Ziemi Szczecińskiej" ul. Romera 21-29, 71- 246 Szczecin (zw. dalej DPS). Ocena kontrolowanego zagadnienia, wnioski i zalecenia pokontrolne zawarte zostały w sprawozdaniu pokontrolnym z dnia  24.11.2015 r.

I. Ocena ogólna kontrolowanej działalności

Kontrola wykazała, że Dyrektor DPS prawidłowo wykonał zalecenia pokontrolne dotyczące:

1. Zapewnienia pracownikom, których stanowiska pracy usytuowane były w  pokoju nr 122, powierzchni  wymaganej przepisami.
2. Dostosowania ciągów komunikacyjnych w szatniach dla opiekunów, pielęgniarek i pokojowych do obowiązujących przepisów oraz wyposażenie w niezbędną ilość miejsc siedzących.
3. Przeprowadzenia remontu pomieszczeń sanitarnych dla konserwatorów.
4. Dostosowania wykazu prac szczególnie uciążliwych bądź szkodliwych dla zdrowia kobiet do rodzaju prac wykonywanych w jednostce, biorąc pod uwagę obowiązujące w tym zakresie przepisy.
5. Dostosowania Tabeli norm przydziału środków ochrony indywidualnej, odzieży i obuwia roboczego do obowiązujących przepisów oraz rodzajów prac wykonywanych w jednostce.
6. Prowadzenia na bieżąco kart ewidencji wyposażenia.
7. Wzmożenia nadzoru nad prowadzeniem postępowań powypadkowych.
8. Uzupełnienia dokumentacji oceny ryzyka zawodowego o wykazy osób pracujących na danym stanowisku oraz wykaz maszyn i narzędzi na stanowisku konserwatora.
9. Opracowania szczegółowych zasad i programów szkoleń w dziedzinie bhp.
10. Przeprowadzania szkoleń w dziedzinie bhp w godzinach pracy.
11. Przeprowadzania szkoleń okresowych w dziedzinie bhp, na stanowiskach administracyjno – biurowych, w formie kursu, seminarium lub samokształcenia kierowanego.
12. Powierzenia służbie bhp wyłącznie zadań wynikających z rozporządzenia w sprawie tej służby.
13. Zobligowania pracownika służby bhp do przedkładania okresowych analiz stanu bhp.
14. Wzmożenia nadzoru nad wykonywaniem zadań przez pracownika służby bhp.

W toku kontroli stwierdzono natomiast pojedyncze uchybienia dotyczące:

• nieustalenia wszystkich przyczyn wypadków przy pracy,
• braku wykazu osób pracujących na danym stanowisku w dokumentacji oceny ryzyka zawodowego.

II.Oceny cząstkowe

1. Zapewnienie pracownikom w  pokoju nr 122, powierzchni wymaganej przepisami

Przeprowadzone w toku kontroli oględziny wykazały, że w pokoju zlikwidowano 1 stanowisko pracy dzięki czemu uwolniona powierzchnia spowodowała swobodny dostęp do stanowiska pracy. Zapewniona została zgodna z przepisami wolna powierzchnia podłogi,  niezajęta przez urządzenia techniczne i sprzęt. Powierzchnia ta zapewniała pracownikowi swobodę ruchu wystarczającą do wykonywania pracy w sposób bezpieczny.

Nie stwierdzono nieprawidłowości w powyższym zakresie.

WKiAW pozytywnie ocenił realizację zalecenia (ocena pozytywna).

2. Dostosowanie ciągów komunikacyjnych w szatniach dla opiekunów, pielęgniarek i pokojowych do obowiązujących przepisów oraz wyposażenie w niezbędną ilość miejsc siedzących

Oględziny pomieszczeń przeznaczonych na szatnie dla personelu wykazały, że zostały one kompleksowo zmodernizowane. Dla uzyskania, zgodnej z obowiązującymi przepisami powierzchni, szatnie utworzono w kilku pomieszczeniach piwnicznych. Na jednej zmianie roboczej z szatni korzystało maksymalnie 10 osób. Pracodawca, dostosowując się do obowiązujących przepisów, zapewnił miejsca siedzące dla ponad 50 % zatrudnionych na najliczniejszej zmianie roboczej pracowników. Nie stwierdzono również uchybień w zakresie szerokości ciągów komunikacyjnych między rzędami szaf oraz głównych przejść komunikacyjnych w szatniach, jak również  wolnej powierzchni podłogi przypadającej na każdego pracownika korzystającego jednocześnie z szatni.

WKiAW pozytywnie ocenił realizację zalecenia (ocena pozytywna).

3. Przeprowadzenie remontu pomieszczeń sanitarnych dla konserwatorów

Kontrola pomieszczeń warsztatowych wraz z zapleczem wykazała, że zostały one poddane bieżącemu remontowi. Wyremontowane zostały zarówno pomieszczenia, w których konserwatorzy wykonywali bieżące prace, przechowywali maszyny i narzędzia, jak również zaplecze socjalno sanitarne, w którym mieściła się toaleta z umywalką oraz prysznic dla pracowników zatrudnionych na stanowiskach konserwatorów.

4. Dostosowanie wykazu prac szczególnie uciążliwych bądź szkodliwych dla zdrowia kobiet do rodzaju prac wykonywanych w jednostce, biorąc pod uwagę obowiązujące w tym zakresie przepisy

Zarządzeniem wewnętrznym zmieniono Regulamin pracy DPS w części dotyczącej wykazu ww. prac. Wprowadzony do Regulaminu pracy wykaz był zgodny z obowiązującymi przepisami oraz pracami wykonywanymi w jednostce. Do prac szczególnie uciążliwych bądź szkodliwych dla zdrowia kobiet, na które mogłyby być narażone pracownice DPS zaliczono: prace związane z wysiłkiem fizycznym i transportem ciężarów oraz wymuszoną pozycją ciała. Ponadto  dla kobiet w ciąży lub karmiących piersią: prace w środowisku, w którym występują nagłe zmiany temperatury w zakresie przekraczającym 15^oC; prace w kontakcie ze szkodliwymi czynnikami biologicznymi. Dla kobiet w ciąży również prace w narażeniu na działanie pól elektromagnetycznych, promieniowania jonizującego i nadfioletowego oraz prace przy monitorach ekranowych i prace na wysokości.

Nie stwierdzono uchybień w powyższym zakresie. Obowiązujący w DPS wykaz był zgodny z przepisami ogólnymi w tym zakresie.

WKiAW pozytywnie ocenił realizację zalecenia (ocena pozytywna).

5. Dostosowanie Tabeli norm przydziału środków ochrony indywidualnej, odzieży i obuwia roboczego do obowiązujących przepisów oraz rodzajów prac wykonywanych w jednostce

Zarządzeniem wewnętrznym (w listopadzie 2014 r.) znowelizowano  zasady i normy przydziału środków ochrony indywidualnej, odzieży i obuwia roboczego dla pracowników DPS.

Kontrolą objęto wyposażenie pracowników w środki chroniące przed upadkiem z wysokości; środki ochrony słuchu i twarzy, kamizelki ostrzegawcze. Skontrolowano ponadto prawidłowość kwalifikacji poszczególnych przedmiotów do grupy odzieży i obuwia ochronnego, bądź odzieży i obuwia roboczego.

Nie stwierdzono uchybień w badanym zakresie. W Tabeli uwzględniono  środki chroniące przed upadkiem z wysokości; środki ochrony słuchu i twarzy oraz kamizelki ostrzegawcze. Ustalono jednocześnie, iż poszczególne przedmioty zostały prawidłowo zakwalifikowane do grupy środków ochrony, bądź odzieży i obuwia roboczego.

WKiAW pozytywnie ocenia realizację ww. zalecenia (ocena pozytywna).

6. Prowadzenie na bieżąco kart ewidencji wyposażenia

Kontrolą objęto karty ewidencji wyposażenia 17 pracowników.

Nie stwierdzono nieprawidłowości w zakresie prowadzenia kart ewidencji wyposażenia. Na kartach widniały wszystkie wpisy dotyczące wydanej pracownicom odzieży i obuwia roboczego. Wpisy zawierały daty wydania, okresy użytkowania oraz potwierdzenia pracowników dotyczące pobrania asortymentu.

WKiAW pozytywnie ocenił realizację zalecenia (ocena pozytywna)

7. Wzmożenie nadzoru nad prowadzeniem postępowań powypadkowych

Kontrolą objęto dokumentację dotyczącą ustalania okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy zaistniałych w roku 2015. W okresie od stycznia do października br. wypadkom przy pracy uległy 2 osoby. Ustalaniem okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy zajmowały się zespoły powypadkowe, w skład których wchodzili ówcześnie zatrudnieni inspektorzy ds. bhp oraz przedstawiciel pracowników (w jednostce nie działała społeczna inspekcja pracy).

Kontrola postępowań powypadkowych wykazała, iż  w dalszym ciągu zespoły powypadkowe nie ustalały wszystkich przyczyn wypadku, w tym szczególnie przyczyn organizacyjnych

i technicznych. W dalszym ciągu wskazywane były wyłącznie przyczyny leżące po stronie poszkodowanych (zaskoczenie niespodziewanym zdarzeniem; niedostateczna koncentracja uwagi na wykonywanej czynności). Stwierdzono ponadto niewystarczające działania zespołów powypadkowych w zakresie wypracowywania wniosków i środków profilaktycznych z zaistniałych zdarzeń, które ograniczyły się w jednym przypadku do szkolenia 6 pracowników i omówienia zdarzenia, w drugim wyłącznie omówienia zdarzenia.  Brak było  rozwiązań systemowych. Rozwiązania tego typu powinny być wprowadzone szczególnie,

że w odstępie pół roku doszło do dwóch  wypadków z udziałem noży kuchennych.

WKiAW pozytywnie, pomimo stwierdzonych uchybień, ocenia działalność jednostki w badanym obszarze (ocena pozytywna z uchybieniami).

8. Uzupełnienie dokumentacji oceny ryzyka zawodowego o wykazy osób pracujących na danym stanowisku oraz wykaz maszyn i narzędzi na stanowisku konserwatora

W roku 2014 przeprowadzono nową ocenę ryzyka zawodowego dla wszystkich stanowisk pracy DPS, w tym dla stanowiska  konserwatora.

W opisie stanowisk pracy, w tym stanowiska konserwatora, uwzględniono następujące elementy: rodzaj pracy; czynności wykonywane na stanowisku; sposób wykonywania pracy; rodzaje maszyn i narzędzi stosowane podczas prac przez osoby zatrudnione na danym stanowisku.

Przedłożona do kontroli dokumentacja ryzyka zawodowego nadal nie zawierała wykazu pracujących osób na danym stanowisku pracy, a wg zapisu § 39a  ust. 3 pkt 1, lit e  rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej  z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, pracodawca prowadzi dokumentację oceny ryzyka zawodowego oraz zastosowanych niezbędnych środków profilaktycznych. Dokument potwierdzający dokonanie oceny ryzyka zawodowego powinien uwzględniać w szczególności: opis ocenianego stanowiska pracy, w tym wyszczególnienie: osób pracujących na tym stanowisku.

Przyczyną uchybienia była błędna interpretacja przepisów przez pracownika służby bhp.

WKiAW pozytywnie, pomimo stwierdzonych uchybień, ocenia działalność jednostki w badanym obszarze (ocena pozytywna z uchybieniami).

9. Opracowanie szczegółowych zasad i programów szkoleń w dziedzinie bhp

Analiza przedłożonej do kontroli dokumentacji wykazała, że wewnętrznymi zarządzeniami wprowadzono w DPS szczegółowe zasady prowadzenia szkoleń w dziedzinie bhp. Zarządzenie nr 11/15/0120 z dnia 11.03.2015 r. regulowało „zasady szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy”; Zarządzenie nr 34/15/0120 ustalało szczegółowy program szkolenia okresowego dla pracowników zatrudnionych na stanowiskach robotniczych;  Zarządzenie nr 35/15/0120 ustalało szczegółowy program szkolenia okresowego dla pracowników zatrudnionych na stanowiskach administracyjno – biurowych. Opracowane zostały również szczegółowe programy wstępnych szkoleń w dziedzinie bhp: program szkolenia wstępnego ogólnego; instruktaż stanowiskowy dla pracowników kuchni;  instruktaż stanowiskowy dla pracowników zatrudnionych na stanowiskach opiekunki, pokojowej; instruktaż stanowiskowy dla pracowników zatrudnionych na stanowiskach konserwatora, kierowcy; instruktaż stanowiskowy dla pracowników zatrudnionych na stanowiskach administracyjno – biurowych;  instruktaż stanowiskowy dla pracowników zatrudnionych na stanowiskach fizjoterapeuty;  instruktaż stanowiskowy dla pracowników zatrudnionych na stanowiskach terapeuty; terapeuty zajęciowego;  instruktaż stanowiskowy dla pracowników zatrudnionych na stanowiskach pielęgniarki.

Nie stwierdzono uchybień w powyższym zakresie.

WKiAW pozytywnie ocenił realizację zalecenia (ocena pozytywna).

10. Przeprowadzanie szkoleń w dziedzinie bhp w godzinach pracy

Kontroli poddano karty szkolenia wstępnego w dziedzinie bhp 21 pracowników, zatrudnionych w 2015 r.

Nie stwierdzono nieprawidłowości ani uchybień w zakresie terminów odbywania szkoleń w dziedzinie bhp przez pracowników. Wszystkie szkolenia odbywały się w godzinach pracy.

WKiAW pozytywnie ocenił realizację zalecenia (ocena pozytywna).

11. Przeprowadzanie szkoleń okresowych w dziedzinie bhp, na stanowiskach administracyjno – biurowych, w formie kursu, seminarium lub samokształcenia kierowanego

Kontroli poddano karty szkolenia okresowego osób kierujących pracownikami oraz osób zatrudnionych na stanowiskach administracyjno - biurowych,  które odbyły szkolenie okresowe w dziedzinie bhp, w okresie od września 2014 r. do października 2015 r. Kontrola wykazała, że osoby zatrudnione na ww. stanowiskach ukończyły szkolenia okresowe zorganizowane w formie samokształcenia kierowanego.

Nie stwierdzono uchybień w powyższym zakresie.

WKiAW pozytywnie ocenił realizację zalecenia (ocena pozytywna).

12. Powierzenie służbie bhp wyłącznie zadań wynikających z rozporządzenia w sprawie tej służby

W okresie od września 2014 r., do dnia kontroli zadania służby bhp wykonywało kolejno 3 inspektorów ds. bhp.

W jednostce opracowany został nowy zakres obowiązków dla pracownika służby bhp. Zakres był zgodny z zakresem określonym w § 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia  2 września 1997 r. w sprawie służby bezpieczeństwa i higieny pracy.

WKiAW pozytywnie ocenił realizację zalecenia (ocena pozytywna).

13. Zobligowanie pracownika służby bhp do przedkładania okresowych analiz stanu bhp

W dniu 17.02.2015 r. ówczesny pracownik służby bhp, przedłożył pracodawcy okresową analizę stanu bhp. Analiza zawierała następujące bloki tematyczne: „Opis zakładu; Stan obiektów budowlanych i terenu zakładu pracy; Stan pomieszczeń pracy oraz pomieszczeń higieniczno – sanitarnych; procesy pracy; Profilaktyczna ochrona zdrowia; Wypadki przy pracy i choroby zawodowe; Szkolenia w zakresie bhp; Kontrole stanu bhp; Ocena ryzyka zawodowego; Wyposażenie pracowników w odzież roboczą, środki ochrony indywidualnej; Podsumowanie; Wnioski”.

WKiAW pozytywnie ocenia realizację ww. zalecenia (ocena pozytywna).

14. Wzmożenie nadzoru nad wykonywaniem zadań przez pracownika służby bhp

Kontrola wykazała, że od września 2014 r. do października 2015 r. kolejni pracownicy służby bhp wykonali szereg zadań należących do działań służby bhp, w tym: uczestniczyli w ocenie ryzyka zawodowego; brali udział w ustalaniu okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy; przedstawili pracodawcy roczną analizę stanu bhp; brali udział w tworzeniu wewnętrznych regulaminów i zarządzeń; brali udział w tworzeniu i opiniowaniu instrukcji ogólnych i stanowiskowych; przeprowadzili kontrolęstanu bhp;informowali pracodawcę o stwierdzonych zagrożeniach wraz z wnioskami zmierzającymi do usunięcia tych zagrożeń; zgłaszali wnioski dotyczące wymagań bhp związanych ze stosowaniem niebezpiecznych czynników chemicznych, oświetlenia na stanowiskach pracy, wykonywania prac szczególnie niebezpiecznych, wykonywania prac transportowych.

WKiAW pozytywnie ocenia realizację ww. zalecenia (ocena pozytywna).

III. Uwagi i zalecenia

Dyrektor  WKiAW zalecił Dyrektorowi DPS:

1. W dokumentacji oceny ryzyka zawodowego sporządzenie  wykazów osób pracujących na danym stanowisku.
2. Zobligowanie zespołów powypadkowych do ustalania wszystkich przyczyn wypadków przy pracy.
3. Egzekwowanie od zespołów powypadkowych wypracowywania wszystkich  wniosków i wskazywania kompleksowych działań profilaktycznych po zaistniałym wypadku przy pracy.