Odpowiedzi na interpelacje/zapytania

W odpowiedzi na interpelację nr 538 w sprawie dopełnienia przez Miejską Bibliotekę Publiczną obowiązku dokonania ewaluacji przebiegu realizacji Strategii rozwoju Miejskiej Biblioteki Publicznej oraz złożenia przez instytucję zaległych dokumentów, chciałbym w pierwszym rzędzie sprostować zawartą w Pani interpelacji informację, że na posiedzeniu Komisji ds. Kultury w dn. 4 marca br. dyrektor MBP Krzysztof Marcinowski stwierdził, iż nie dokonywał ewaluacji wspomnianej strategii, ale w każdej chwili może jej dokonać. Natomiast zgodnie z protokołem Nr 0012.5.8.2019, dostępnym na stronie Biuletynu Informacji Publicznej Urzędu Miasta, K. Marcinowski przyznał jedynie, że ewaluacja faktycznie nie była przedstawiana w postaci odrębnego załącznika do rocznego sprawozdania z działalności MBP), a nie, że jej w ogóle nie przeprowadzał.

Jest to o tyle istotna różnica, że zgodnie z § 5 ust. 1 załącznika do uchwały Nr XI/321/07 w sprawie przyjęcia Strategii rozwoju Miejskiej Biblioteki Publicznej, dyrektor dokonywał ewaluacji na poziomie operacyjnym z początkiem każdego roku obowiązywania uchwały, a więc w latach 2007-2015. Ewaluacja nie przybrała co prawda określonej w ust. 2 § 5 formy odrębnego załącznika, ale mieściła się w treści sprawozdań rocznych z wykonania planu finansowego (budżetu) biblioteki oraz z jej działalności merytorycznej (uchwała nie zawierała definicji pojęcia „wyników ewaluacji”). Każdorazowo sprawozdania te uwzględniały kontekst wynikający z przyjętej w uchwale misji instytucji, a także
z wyodrębnionych w jej ramach celów strategicznych w poszczególnych obszarach działalności. Ponadto MBP tworzyła liczne opracowania tematyczne, odnoszące się w sposób bezpośredni lub pośredni do strategii; do najważniejszych spośród nich zaliczyć można: Harmonogram realizacji Strategii Rozwoju Miejskiej Biblioteki Publicznej wraz z szacunkowymi kosztami jej wdrażania oraz metodami ewaluacji (z 2009 r.), Sprawozdanie z działalności MBB 2010-2013 (z 2014 r.), Koncepcja konsolidacji filii bibliotek na prawobrzeżu (z 2015 r. jako odpowiedź na interpelację nr 571 z 2015 r. radnej M. Jacyny-Witt), Informacja na temat kierunków przemian bibliotek publicznych (z 2015 r. jako odpowiedź na zapytanie radnej M. Jacyny-Witt), Opis sytuacji lokalowej Miejskiej Biblioteki Publicznej na przestrzeni lat 1995-2015 (z 2015 r.), Raport z działalności merytorycznej Miejskiej Biblioteki Publicznej w latach 2005-2014 (z 2015 r.). Instytucja przekazywała ponadto na potrzeby Wydziału Kultury dane, które były wykorzystywane przy opracowywaniu różnego rodzaju podsumowań i zestawień, jak np. Raporty o stanie Miasta. Wspomnę przy tej okazji o wprowadzonej od 2010 r. praktyce regularnych spotkań i rozmów Zastępcy Prezydenta Miasta z dyrektorami instytucji kultury, w tym oczywiście z dyrektorem Miejskiej Biblioteki Publicznej.

Nie sposób też zgodzić się z Pani sugestią, że radni poprzednich kadencji nie mieli wiedzy o sytuacji Miejskiej Biblioteki Publicznej, czy też dostępu do informacji na temat przebiegu realizacji strategii. Tematy dotyczące biblioteki były regularnie przedmiotem obrad komisji Rady Miasta, w tym przede wszystkim komisji właściwej do spraw kultury. Dowodem mogą być następujące posiedzenia tegoż gremium: 16 września 2009 r., 21 lipca 2010 r., 5 stycznia 2011 r., 26 września 2012 r., 28 listopada 2012 r., 11 września 2013 r., 23 kwietnia 2014 r., 12 maja 2014 r., 9 grudnia 2015 r., 24 lutego 2016 r., 25 maja 2016 r., 5 kwietnia 2017 r., 11 października 2017 r., 6 czerwca 2018 r., 10 października 2018 r. Chcę w tym miejscu z satysfakcją podkreślić, że radni ci mieli istotny wkład w realizację planów, służących rozwojowi instytucji, w tym zwłaszcza w zakresie systematycznego zwiększania kwoty dotacji podmiotowej (w 2007 r. wynosiła ona 5 050 000 zł, w roku 2018 – 7 233 345 zł), podnoszenia poziomu wynagrodzeń bibliotekarzy oraz rozbudowy infrastruktury bibliotecznej (lokal przy al. Wojska Polskiego 2, pozyskany od Książnicy Pomorskiej obiekt przy pl. Matki Teresy z Kalkuty 8, nowo projektowany obiekt przy ul. Dąbrowskiej/ Iwaszkiewicza). Były to inicjatywy, które miały swoje źródło w omawianej strategii, a zarazem wpłynęły zasadniczo – bądź wpłyną w niedalekiej przyszłości – na poprawę warunków funkcjonowania placówki. Radni bieżącej kadencji także mieli już kilkukrotnie okazję zapoznać się zarówno z historią biblioteki, jej najważniejszymi problemami oraz – zasygnalizowaną na posiedzeniu w dniu 4 marca br. – koncepcją restrukturyzacji sieci bibliotecznej. Sprostowania wymaga także informacja, że przygotowywany jest dokument pt. Kierunki rozwoju biblioteki i że miałby on zostać formalnie przyjęty przez radnych Rady Miasta. Otóż w marcu br. dyrektor K. Marcinowski przedłożył Prezydentowi Miasta opracowanie pt. Koncepcja restrukturyzacji sieci filii Miejskiej Biblioteki Publicznej i jakkolwiek posiada ten materiał pewien ogólny walor zapowiedzi na temat pożądanych przemian w instytucji, to jednak skupia się głównie na kwestiach związanych z optymalizacją sieci bibliotecznej. Wskazuje m.in. konieczne (w ocenie dyrektora) do przeniesienia filie z dotychczasowych lokali do innych, o większej powierzchni, sugeruje połączenia niektórych filii, a także uzasadnia potrzebę likwidacji kilku z nich. Powodem, dla którego namysł nad sposobem przekształceń struktury bibliotecznej wydaje się dzisiaj nieodzowny jest m.in. fakt, że istniejąca sieć stała się anachroniczna, nieadekwatna do potrzeb czytelników. Wiąże się to choćby z migracjami mieszkańców do nowych miejsc zamieszkania i powstawaniem nowych osiedli, ale także z nowymi oczekiwaniami użytkowników wobec współczesnych bibliotek publicznych, na co z kolei ma wpływ dynamiczny rozwój technologii, zwłaszcza cyfrowych, wymuszających wprowadzanie nowych funkcjonalności do oferty biblioteki. Nie bez znaczenia pozostaje kwestia poprawy jakości obsługi czytelników i polepszanie warunków pracy samych bibliotekarzy. Zasadniczym celem postulowanych przez dyrektora zmian, nie przekreślającym misji biblioteki, określonej w przyjętej przed ponad dekadą strategii, jest stworzenie z biblioteki atrakcyjnego miejsca pobytu – poza domem i pracą. Wspomniany dokument poddawany jest szczegółowej analizie, której pierwszy i kluczowy zarazem element stanowi rozpoznanie gminnego zasobu nieruchomości mogących potencjalnie służyć celom bibliotecznym. Dopiero po zakończeniu tej analizy i ostatecznym uzgodnieniu z dyrektorem MBP zakresu ewentualnych zmian w sieci filii możliwe będzie przedstawienie propozycji konkretnych rozwiązań. Zgodnie z przepisami art. 13 ustawy z dnia 27 czerwca 1997 r. o bibliotekach żadna decyzja odnośnie połączenia, podziału lub likwidacji filii, a nawet zmiany ich lokalizacji, nie może być podjęta bez udziału organizatora, czyli w tym przypadku Rady Miasta Szczecin, nie wspominając o opiniach właściwych rad osiedli oraz opinii jednostki sprawującej nadzór merytoryczny nad działalnością Miejskiej Biblioteki Publicznej w Szczecinie, czyli Książnicy Pomorskiej im. Stanisława Staszica.

Zgadzam się natomiast z Pani stwierdzeniem, że ocena stopnia realizacji strategii rozwoju biblioteki, której horyzont czasowy został wyznaczony do 2015 roku, byłaby przydatna przy projektowaniu kolejnej perspektywy zmian w tejże instytucji, w tym także przy dookreślaniu założeń wspomnianej wyżej restrukturyzacji sieci filii Miejskiej Biblioteki Publicznej. Dlatego pozwalam sobie załączyć do niniejszej odpowiedzi materiał, przygotowany przez dyrektora MBP, będący podsumowaniem i próbą opisu procesu wdrażania strategii. Liczę, że okaże się on pomocny przy podejmowaniu decyzji dotyczących spraw bibliotecznych i rozwiązywaniu najważniejszych problemów, tej tak ważnej w życiu naszego miasta instytucji, jaką jest Miejska Biblioteka Publiczna.