Kontrole przeprowadzone przez WKiAW w 2005 roku

            W lipcu 2005 r. Wydział Kontroli i Audytu Wewnętrznego przeprowadził kontrolę w Domu Pomocy Społecznej „Dom Kombatanta” w Szczecinie, ul. Krucza 17. Kontrolą objęto gospodarowanie mieniem jednostki oraz przestrzegania przepisów prawa pracy wynikających z Działu II i III Kodeksu pracy i przepisów okołokodeksowych. W wystąpieniu pokontrolnym przedstawiono ocenę badanych obszarów, dokonując poniższych ustaleń.

            Kontrola wykazała, że przyjęte w regulaminie wynagradzania DPS „Dom Kombatanta” rozwiązania dot. systemu ustalania wysokości wynagrodzenia pracowników, nie uwzględniały przepisów rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 26 lipca 2000 r. w sprawie zasad wynagradzania i wymagań kwalifikacyjnych pracowników samorządowych zatrudnionych w jednostkach organizacyjnych jednostek samorządu terytorialnego (Dz. U nr 61/ poz. 708 ze zm.) zw. dalej „rozporządzeniem”. Miesięczne stawki wynagrodzenia dla poszczególnych kategorii zaszeregowania pracowników DPS-u ustalono bowiem bez uwzględnienia sposobu określonego w § 3 ust. 2 rozporządzenia wg którego stawki te ustala się jako sumę najniższego wynagrodzenia zasadniczego oraz iloczynu liczby punktów ustalonych dla poszczególnych kategorii w tabeli stanowiącej załącznik nr 2 do rozporządzenia i wartości jednego punktu w złotych.  Rozpiętość wartości w złotych jednego punktu w odniesieniu do kwot wynagradzania przewidzianych regulaminem wynagradzania DPS-u wyniosła: dla najniższej płacy dla poszczególnych kategorii: od 0 do 1,38 a dla najwyższej: od 1,14 do 6,96 (wartości dla najniższego wynagrodzenia zasadniczego równego – 760 zł.), podczas gdy wg przepisów ww. rozporządzenia, w celu ujednolicenia wysokości wynagrodzenia, wartość punktu powinna być ustalona w wysokości identycznej dla każdej kategorii zaszeregowania. Wskazać należy, iż pomimo tego, że ówczesny Dyrektor DPS trzykrotnie w latach 2001-2003 przedkładał w odpowiedzi na wezwanie wydziału nadzorującego (WSS, WZiOS UM w Szczecinie) propozycję dot. wysokości punktu oraz najniższego wynagrodzenia, do dnia zakończenia kontroli nie wprowadzono proponowanych stawek jako obowiązujących do regulaminu wynagradzania. Z uwagi na sezon urlopowy, do czasu zakończenia kontroli Dyrektor Wydziału Zdrowia i Polityki Społecznej UM Szczecina nie złożył wyjaśnień w ww. sprawie.

            Regulamin wynagradzania DPS-u zawierał nieaktualne na dzień zakończenia kontroli podstawy prawne (trzy przypadki), w tym jedną nieobowiązującą  już na dzień wydania i wejścia w życie regulaminu. Dotyczyło to przepisów wskazanych w pkt. 2, 3 i 6 podstaw prawnych.

            W wyniku kontroli akt pracowniczych 33 losowo wybranych pracowników DPS – u (co stanowiło 35,1% zatrudnionych na podstawie umowy o pracę), pod kątem zgodności z wymaganiami rozporządzenia aktualnego zaszeregowania oraz posiadanych kwalifikacji (wykształcenia i stażu pracy), stwierdzono drobne nieprawidłowości dot. zawyżenia kategorii zaszeregowania (2 przypadki: konserwator – elektryk, pokojowa), zatrudnienia na stanowisku pomimo braku wymaganego stażu pracy (1 przypadek - opiekun), braku dokumentu poświadczającego posiadane wykształcenie (1 przypadek - kucharz). W trzech przypadkach  (dwóch kierowników działu oraz kucharza – zatrudnionych przed 1.08.2000 r.) udokumentowane w aktach wykształcenie pracownika nieodpowiadało ponadto wykształceniu przewidzianemu przepisami aktualnie obowiązującego rozporządzenia oraz regulaminu, z tymże na ich zatrudnianie pomimo braku wykształcenia zezwalał przepis art. 15 rozporządzenia wg którego pracownicy, którzy nie spełniają wymagań kwalifikacyjnych przewidzianych dla stanowiska zajmowanego przez nich w dniu wejścia w życie rozporządzenia, mogli być nadal zatrudniani na tych stanowiskach.

W dwóch przypadkach stwierdzono ponadto zatrudnienie na stanowisku niesklasyfikowanym zarówno w rozporządzeniu jak i regulaminie wynagradzania (kierowca i fizjoterapeuta) co uniemożliwiało sprawdzenie zgodności kategorii zaszeregowania oraz wysokości wypłacanego wynagrodzenia z obowiązującymi uregulowaniami. Nie stwierdzono natomiast nieprawidłowości w zakresie zmian umów o pracę ww. 33 pracowników DPS dokonanych w okresie 2004 r. – 30.05.2005 r., które dot. powierzenia dodatkowych obowiązków wraz z przyznaniem dodatku funkcyjnego (4 przypadki), redukcji etatu (1 przypadek) oraz zmiany zajmowanego stanowiska (2 przypadki). Wskazane wyżej zmiany wprowadzono na zasadzie porozumienia stron, dokumentując je w formie pisemnej.

Kontrola nie wykazała też nieprawidłowości w zakresie zmian wynagrodzenia oraz przypadków rozwiązania stosunków pracy. Ustalono bowiem, że w czerwcu 2005 r. przyznano wszystkim pracownikom podwyżkę w proporcji 100 zł na jeden etat (z wyjątkami wynikającymi z niepełnego etatu pracownika, urlopem wychowawczym lub zatrudnieniem w 2005 r. z wyższym wynagrodzeniem zasadniczym przewidzianym w umowie). Podwyżkę przyznano z wyrównaniem od stycznia 2005 r. Regulacja wynagrodzenia nastąpiła w oparciu o środki przyznane jednostce po zmianie planu wydatków budżetowych na 2005 r., zwiększającej wydatki w §4010 (wynagrodzenia osobowe pracowników).

            W kontrolowanym okresie ustały stosunki pracy z 16 pracownikami w tym, w 2 przypadkach – w drodze wypowiedzenia (dyrektor, kierownik działu – w trakcie wypowiedzenia), porozumienia (9 przypadków) oraz z upływem czasu na jaki zawarto umowę (5 przypadków). W pięciu objętych badaniem przypadkach  (porozumienie – 3, upływ czasu – 1, wypowiedzenie – 1) nie stwierdzono nieprawidłowości. Rozwiązanie w drodze porozumienia odbywało się bowiem na pisemny wniosek pracownika. We wszystkich przypadkach świadectwa pracy doręczano z uwzględnieniem terminu przewidzianego § 2 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 15.05.1996 r. w sprawie szczegółowej treści świadectwa pracy oraz sposobu i trybu jego wydawania i prostowania (Dz. U nr 60/ poz. 282 ze zm.). Przy rozwiązaniu umowy o pracę w drodze wypowiedzenia dochowano formalnych przesłanek z art. 30, art. 36 oraz art. 38 ustawy z dnia 26.06.1974 r. Kodeks pracy (j.t. Dz. U z 1998 r./ nr 21/ poz. 94 ze zm.) podając przyczynę wypowiedzenia, pouczenie o prawie odwołania do sądu pracy, ustalając prawidłowo 3 – miesięczny okres wypowiedzenia oraz informując zawiadamiając na piśmie zakładową organizację związkową z podaniem przyczyny uzasadniającej rozwiązanie umowy. Stosunek pracy nie był objęty zakazem wypowiedzenia przewidzianym art. 39 i art. 41 kodeksu pracy.

            Przy zatrudnianiu pracowników nie były natomiast odbierane oświadczenia o prowadzeniu działalności gospodarczej co naruszało dyspozycję przepisu art. 18a ustawy z dnia 22.03.1990 r. o pracownikach samorządowych (j.t z 2001 r./ nr 142/ poz. 1593 ze zm.) wg którego pracownik samorządowy jest obowiązany złożyć pracodawcy samorządowemu, w terminie 30 dni od zatrudnienia, oświadczenie o prowadzeniu działalności gospodarczej.

     Na dzień zakończenia kontroli DPS związany był 4 umowami najmu dot.  pomieszczeń budynku DPS –u (2 umowy dot. pralni i kiosku) oraz powierzchni dachu budynku (2 umowy).  Z dniem 31.03.2005 r. rozwiązano w drodze porozumienia umowę najmu z NZOZ „Nasz Doktor” przedmiotem której był m.in. najem pomieszczenia gabinetu lekarskiego. Ustalono ponadto, że co najmniej w okresie od września 2002 do września 2004 r. umożliwiono właścicielowi samochodu dostawczego zajęcie – w godzinach nocnych - części placu DPS-u w celach parkingowych. Do czasu zakończenia kontroli kontrolerowi nie przedstawiono umowy najmu w przedmiotowej sprawie. Niezawarcie pisemnej umowy najmu nieruchomości stanowiło naruszenie art. 660 ustawy z dnia 23.04.1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U nr 16/ poz. 93 ze zm.) wg którego umowa najmu nieruchomości lub pomieszczenia na czas dłuższy niż rok powinna być zawarta na piśmie. Brak pisemnej umowy może również budzić wątpliwości co do przejrzystości i jawności finansów jednostki, z uwagi na niemożliwość ustalenia – w oparciu o dokument -  wysokości należnego  z tytułu najmu czynszu oraz terminowości jego uiszczania przez najemcę.

W związku z ww. uchybieniami, stosownie do §37 ust. 3 Załącznika nr 2 do Zarządzenia w sprawie kontroli Prezydent zalecił Dyrektorowi DPS „Dom Kombatanta, aby:

1.      ponownie wystąpił do Wydziału Zdrowia i Polityki Społecznej Urzędu Miasta Szczecin z ustaloną propozycją dot.: wartości jednego punktu w złotych oraz najniższego miesięcznego wynagrodzenia wraz z wnioskiem o przedstawienie ww. propozycji Radzie Miasta w celu podjęcia stosownych uchwał.

2.      uaktualnił przepisy powołane w podstawie prawnej opracowanego regulaminu wynagradzania.

3.     usunął stwierdzone nieprawidłowości dot. kategorii zaszeregowania oraz zatrudniania na stanowisku nieskwalifikowanym w regulaminie wynagradzania.

4.     odebrał od aktualnie zatrudnionych pracowników pisemne oświadczenie dot. prowadzenia działalności gospodarczej oraz - przy zatrudnianiu nowych pracowników -  przestrzegał wymogu z art. 18a ustawy o pracownikach samorządowych.

5.      przestrzegał obowiązku zachowania pisemnej formy zawieranych umów najmu.