Kontrole przeprowadzone przez WKiAW w 2020 roku

Wydział Kontroli i Audytu Wewnętrznego Urzędu Miasta Szczecin w okresie 02-21.09.2020 r. przeprowadził kontrolę w Szkole Podstawowej Nr 14 w Szczecinie przy ul. Strzałowskiej 27A (zw. dalej SP 14) w zakresie stanu bezpieczeństwa i higieny pracy.

Ocena kontrolowanych zagadnień, wnioski i zalecenia pokontrolne zawarte zostały w wystąpieniu pokontrolnym z dnia 21.10.2020 r.

 I. Ocena ogólna kontrolowanej działalności      

Stwierdzone uchybienia dotyczyły jedynie wyposażania pracowników w środki ochrony indywidualnej, odzież i obuwie robocze.

Prawidłowo realizowano obowiązki w zakresie:

• przeprowadzania kontroli obiektu budowlanego oraz sposobu wykonywania zaleceń wynikających z tych kontroli;
• oceny ryzyka zawodowego;
• przechowywania niebezpiecznych bądź szkodliwych czynników chemicznych;
• realizacji obowiązków wynikających z decyzji zewnętrznych organów kontroli nad warunkami pracy;
• kontroli urządzeń objętych dozorem technicznym;
• ustalania okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy;
• wykonywania zadań przez służbę bhp;
• badań z zakresu profilaktycznej ochrony zdrowia nad pracownikami;
• pracy przy monitorach ekranowych;
• szkoleń w dziedzinie bhp.

 II. Oceny cząstkowe

1. Obiekty budowlane, pomieszczenia i stanowiska pracy

SP 14 usytuowane jest w  budynku wolnostojącym, (2 kondygnacje nadziemne) podpiwniczonym całkowicie. Budynek jest konstrukcji tradycyjnej,  wyposażony we wszystkie podstawowe instalacje: wodno – kanalizacyjną, grzewczą i ciepłej wody użytkowej (kotłownia własna - kocioł gazowy), instalację elektryczną, instalację odgromową, instalację gazową, instalację wentylacji mechanicznej, wentylacji grawitacyjnej. Powierzchnia zabudowy wynosi 1695 m².Właścicielem ww. budynku była Gmina Miasto Szczecin, a zarządcą SP 14. Kontrole obiektu budowlanego, zarządzanego przez SP 14, przeprowadzone na podstawie art. 62 ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz. U. z 2020 poz.1333) nie wykazały zagrożeń dotyczących użytkowania obiektu, zalecono natomiast wykonanie niezbędnych prac remontowych, w tym odtworzenie nawierzchni placu apelowego oraz parkingu z uzupełnieniem opaski wokół budynku i z wykonaniem prawidłowego i skutecznego odwodnienia terenu.

Dyrektor SP 14 na bieżąco informował właściciela obiektu o stanie technicznym obiektu i terenuzewnętrznego oraz zwracał się z prośbą o wyasygnowanie środków finansowych na wykonanie zaleceń wynikających z kontroli obiektu budowlanego ze szczególnym uwzględnieniem uzupełnienia opaski wokół budynku i wykonania prawidłowego i skutecznego odwodnienia terenu, wykonania hydrolizy pionowej i poziomej ścian zewnętrznych budynku. Dla budynku SP 14 prowadzono książkę obiektu budowlanego. Za prowadzenie ww. książki, terminowe przeprowadzanie kontroli obiektu budowlanego oraz nadzorowanie wykonania zaleceń wynikających z kontroli odpowiedzialną była osoba zatrudniona na stanowisku kierownika administracyjno - gospodarczego.

Nie stwierdzono nieprawidłowości i uchybień.

Nie stwierdzono uchybień w zakresie przeprowadzania kontroli obiektów budowlanych, które były przeprowadzane w wymaganych terminach, przez osoby posiadające uprawnienia do przeprowadzania kontroli w danym zakresie. Kontrole, wykazały, że stan techniczny budynku i otoczenia pozwala na ich dalszą eksploatację zgodnie z przeznaczeniem.

Prowadzone w ramach kontroli WKiAW oględziny pomieszczeń i stanowisk pracy wykazały, że pracodawca zapewnił bezpieczne i higieniczne warunki pracy.

2. Techniczne urządzenia podlegające dozorowi technicznemu

W toku kontroli ustalono, że w SP 14 eksploatowane są urządzenia, dla których ustalono formę dozoru ograniczonego: kocioł cieczowy o numerze ewidencyjnym N7224000346 (nr fabryczny 264), kocioł wodny o numerze ewidencyjnym N7224000345 (nr fabryczny 263), stały zbiornik ciśnieniowy o numerze ewidencyjnym N7324008648 (nr fabryczny 1510). Dla ww. urządzeń prowadzone były Księgi rewizyjne urządzenia technicznego ciśnieniowego: nr rejestracyjny 8163100346, nr rejestracyjny 8163100345, nr rejestracyjny 8163105648. Decyzją Prezesa Urzędu Dozoru Technicznego:

- z dnia 28.12.2018 r. zezwolono na eksploatację kotła cieczowego i kotła wodnego do 31.12.2020 r.,

- z dnia 10.11.2016 r. zezwolono na eksploatację stałego zbiornika ciśnieniowego do dnia 30.11.2020 r.

Nie stwierdzono nieprawidłowości i uchybień.

W dniu 28.12.2018 r. wykonano czynności dozoru technicznego kotła cieczowego i kotła wodnego, które zakończyły się wynikiem pozytywnym (protokół z wykonania czynności dozoru technicznego). Zgodnie z art. 14 ust. 4 ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o dozorze technicznym (Dz.U. z 2019  poz.667), na podstawie pozytywnych wyników badań i wykonanych czynności Prezesa Urzędu Dozoru Technicznego wydał decyzję zezwalającą na eksploatację urządzenia.

W dniu 10.11.2016 r. wykonano czynności dozoru technicznego stałego zbiornika ciśnieniowego, które zakończyły się wynikiem pozytywnym (protokół z wykonania czynności dozoru technicznego). Zgodnie z art. 14 ust. 1 i 4 ustawy dnia 21 grudnia 2000 r. o dozorze technicznym, na podstawie pozytywnych wyników badań i wykonanych czynności Prezesa Urzędu Dozoru Technicznego wydał decyzję zezwalającą na eksploatację urządzenia.

3. Zewnętrzne kontrole nad warunkami pracy

Kontrole w obszarze nadzoru nad warunkami pracy (od 01.01.2018 r. do dnia kontroli WKiAW) przeprowadziła Powiatowa Stacja Sanitarno - Epidemiologiczna oraz Powiatowy Inspektorat Nadzoru Budowlanego.Przedmiotem kontroli był stan sanitarno – higieniczny i techniczny pomieszczeń i sprzętu używanego w placówce.

Nie stwierdzono nieprawidłowości i uchybień.

4. Czynniki niebezpieczne, szkodliwe i uciążliwe w procesie pracy

4.1 Maszyny, sprzęt do tymczasowej pracy na wysokości

Znajdujące się na wyposażeniu maszyny oraz sprzęt do tymczasowej pracy na wysokości wykorzystywane były do prac konserwacyjnych oraz prac porządkowych wewnątrz budynku i terenów zewnętrznych (tereny zielone, boiska, plac zabaw, ciągi komunikacyjne), a także przygotowywania i wydawania posiłków.                   

Nie stwierdzono nieprawidłowości i uchybień.

Będące w użytkowaniu maszyny spełniały wymagania bhp. Pracodawca zapoznał pracowników użytkujących maszyny podczas pracy z instrukcjami bhp przy ich użytkowaniu.

4.2   Czynniki chemiczne

Niebezpieczne, bądź stwarzające zagrożenie czynniki chemiczne wykorzystywane były w jednostce do utrzymania czystości i dezynfekcji oraz do prac remontowych i porządkowych.

Nie stwierdzono nieprawidłowości i uchybień.

Nie wniesiono zastrzeżeń do sposobu przechowywania i wykorzystywania podczas wykonywania prac niebezpiecznych, bądź stwarzających zagrożenie czynników chemicznych. Pracodawca informował pracowników o właściwościach stosowanych czynników, o ryzyku dla bezpieczeństwa i zdrowia  związanym z ich stosowaniem, jak również o sposobach bezpiecznego ich przechowywania. Pracodawca posiadał aktualny spis i karty charakterystyki ww. czynników, z którymi zapoznał merytorycznych pracowników stosujących podczas pracy ww. czynniki.

5. Środki ochrony indywidualnej, odzież i obuwie robocze

Zasady i normy przydziału pracownikom środków ochrony indywidualnej, odzieży i obuwia roboczego zostały wprowadzone Zarządzeniem Dyrektora SP 14 Nr 8a/2019 z dnia 02.01.2019 r. w sprawie zasad i norm przydzielania pracownikom i nauczycielom środków ochrony indywidualnej, odzieży i obuwia roboczego (zwane dalej zarządzeniem w sprawie przydziału odzieży). Integralną część dokumentu stanowiła „Tabela norm przydziału środków ochrony indywidualnej oraz odzieży i obuwia roboczego”, która stanowiła załącznik nr 1 do ww. zarządzenia.

Stosowanie ww. przedmiotów wymagane było na następujących stanowiskach: konserwator, sprzątaczka, szatniarka, kucharz, pomoc kuchenna, woźny, intendent, pomoc nauczyciela w oddziale przedszkolnym, woźna oddziałowa, nauczyciel wychowania fizycznego.

               Kontrola wykazała uchybienia w zakresie, ustalonych w zarządzeniu w sprawie przydziału odzieży zasad przydziału odzieży i obuwia roboczego oraz środków ochrony indywidualnej. Zapis dla środków ochrony indywidualnej o treści „do zużycia” był bezzasadny ponieważ mogą one być stosowane tylko do momentu utraty właściwości ochronnych, co ma wykluczyć zastosowanie niesprawnych środków ochrony przez pracowników. Wykazano jednocześnie, że ten sam zapis „do zużycia” zastosowano przy ustalaniu okresów użytkowania dla odzieży ochronnej na stanowiskach: sprzątaczka, szatniarz i  woźny, podczas gdy według art. 237⁸  § 1 i art. 237⁹  § 2 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dz. U. z 2020 r., poz. 1320)to pracodawca ustala rodzaje środków ochrony indywidualnej oraz odzieży i obuwia roboczego, których stosowanie na określonych stanowiskach jest niezbędne w związku z art. 237⁶ § 1 i art. 237⁷ § 1, oraz przewidywane okresy użytkowania odzieży i obuwia roboczego i to pracodawca jest obowiązany zapewnić, aby stosowane środki ochrony indywidualnej oraz odzież i obuwie robocze posiadały właściwości ochronne i użytkowe. Zapis „do zużycia” nie spełnia wymagań wskazanego przepisu. Przyczyną uchybień była błędna interpretacja przepisów ze strony osoby zatrudnionej na stanowisku kierownika administracyjno - gospodarczego, odpowiedzialnego za prawidłowe wyposażanie pracowników w środki ochrony indywidualnej, odzież i obuwie robocze.

Osoby będące w dniu kontroli na stanowiskach pracy (kucharz, pomoc kuchenna, sprzątaczki, woźne, szatniarki, woźne oddziałowe, pomoce nauczyciela) były wyposażone w środki ochrony indywidualnej, odzież i obuwie robocze wymagane do stosowania na danym stanowisku. Nie stwierdzono również uchybień w zakresie spełniania wymagań bezpieczeństwa przez środki ochrony indywidualnej, będące na wyposażeniu stanowiska konserwatora. Dla każdego pracownika prowadzona była indywidualna karta przydziału środków ochrony indywidualnej, odzieży i obuwia roboczego.

6. Prace szczególnie uciążliwe bądź szkodliwe

Wykaz prac szczególnie uciążliwych lub szkodliwych dla zdrowia kobiet, stanowił załącznik do obowiązującego Regulaminu pracy. Do wymienionych prac zaliczono: prace związane z wysiłkiem fizycznym i transportem ciężarów oraz wymuszoną pozycją ciała, prace w kontakcie ze szkodliwymi czynnikami biologicznymi, prace w narażeniu na substancje chemiczne. Pracownice zapoznając się z  regulaminem pracy zostały zapoznane z ww. wykazem.

Do prac uciążliwych, wykonywanych przez pracowników SP 14, należały prace  związane z obsługą monitorów ekranowych. Zasady refundacji kosztów zakupu okularów do pracy przy monitorze ekranowym regulowało Zarządzenie nr 7 Dyrektora SP 14 z dnia 01.10.2012 r. w sprawie zwrotu kosztów za okulary korygujące.

Nie stwierdzono nieprawidłowości i uchybień.

7. Wypadki przy pracy

W okresie od 01.09.2018 r. do dnia kontroli w SP 14 zarejestrowano 3 wypadki przy pracy, nie zarejestrowano chorób zawodowych, bądź  podejrzeń o tego typu choroby.

Nie stwierdzono nieprawidłowości i uchybień.

Powołane przez pracodawcę zespoły powypadkowe niezwłocznie przystępowały do ustalania okoliczności i przyczyn wypadków a po ich ustaleniu do sporządzania w wymaganych terminach protokołów powypadkowych. Stwierdzono jednocześnie, że wypracowane przez zespół powypadkowy wnioski i środki profilaktyczne były adekwatne do zaistniałych zdarzeń.

Starszy specjalista ds. bhp prowadził na bieżąco rejestr wypadków przy pracy.

8. Ocena ryzyka zawodowego

Ostatnia ocena ryzyka zawodowego w SP 14 została przeprowadzona w październiku 2017 r. na stanowiskach:  nauczyciel nauczania przedszkolnego, nauczyciel przedmiotów artystycznych (plastyki, muzyki, techniki), kucharz, pomoc kuchenna, pracownik administracyjno – biurowy (specjalista ds. administracyjnych, główny księgowy, kierownik administracyjno – gospodarczy),sprzątaczka,konserwator, woźny, intendent, nauczyciel bibliotekarz, nauczyciel świetlicy, nauczyciel wychowania fizycznego, nauczyciel przedmiotów humanistycznych, pedagog szkolny, katecheta, nauczyciel wychowania do życia w rodzinie, nauczyciel WOS, nauczyciel biologii, przyrody, geografii, pomoc nauczyciela w oddziale przedszkolnym,nauczyciel nauczania edukacji wczesnoszkolnej, nauczyciel matematyki, nauczyciel fizyki, nauczyciel chemii, nauczyciel informatyki, woźna oddziałowa, starszy referent, starszy specjalista (animator sportu). Ocenę przeprowadził zespół ds. oceny ryzyka zawodowego, powołany przez dyrektora, w skład którego wchodził m.in. starszy specjalista ds. bhp,  wykonujący zadania służby bhp w SP 14.

Nie stwierdzono nieprawidłowości i uchybień.

Kontrola wykazała, że pracodawca ocenił i udokumentował ryzyko zawodowe związane z wykonywaną pracą na poszczególnych stanowiskach, zastosował niezbędne środki profilaktyczne zmniejszające ryzyko oraz poinformował wszystkich pracowników o ryzyku zawodowym, które wiąże się z wykonywaną pracą, oraz o zasadach ochrony przed zagrożeniami.

9.Badania profilaktyczne

Badania z zakresu profilaktycznej ochrony zdrowia nad pracownikami wykonywane były na podstawie umów zawieranych pomiędzy SP 14, a jednostką służby zdrowia uprawnioną do wykonywania tego typu badań. Kontroli poddano wstępne badania lekarskie 22 osób zatrudnionych w SP 14 (tj. 36,7% stanu osobowego jednostki w dniu kontroli).

Nie stwierdzono nieprawidłowości i uchybień.

Pracownicy zostali dopuszczeni do pracy na podstawie wydanych przez lekarza przeprowadzającego badanie profilaktyczne orzeczeń lekarskich stwierdzających brak przeciwwskazań do pracy na danym stanowisku. Kierując na badania pracownika pracodawca informował lekarza o warunkach pracy na danym stanowisku, uwzględniając występujące na stanowisku czynniki niebezpieczne, szkodliwe bądź uciążliwe.

10.Służba bhp

Stan zatrudnienia w dniu kontroli wynosił 60 osób.Zadania służby bhp w SP 14 wykonywane były przez starszego specjalistę ds. bhp, zatrudnionego w Ośrodku BHP Zachodniopomorskiego Centrum Edukacji Morskiej i Politechnicznej w Szczecinie.

Nie stwierdzono nieprawidłowości i uchybień.            

Specjalista ds. bhp: prowadził wewnętrzne kontrole stanu bhp, informował dyrektora SP 14 o stwierdzonych zagrożeniach, przedstawiał coroczne analizy stanu bhp, brał udział w tworzeniu wewnętrznych zarządzeń oraz instrukcji, brał istotny udział w ocenie ryzyka zawodowego na stanowiskach pracy, podejmował wspólne działania mające na celu przestrzeganie przepisów i zasad bhp oraz wspierania działań dyrektora szkoły mających na celu poprawę warunków pracy.

11. Szkolenia w dziedzinie bhp

Kontrolą objęto 22 pracowników (36,7% stanu osobowego jednostki w dniu kontroli).Szkolenia wstępne: instruktaż ogólny przeprowadzali specjaliści z Ośrodka BHP ZCEMiP, instruktaż stanowiskowy przeprowadzał pracodawca. Szkolenia okresowe pracowników przeprowadzane były przez podmioty zewnętrzne uprawnione do przeprowadzania tego typu szkoleń.

Nie stwierdzono nieprawidłowości i uchybień.

Wszyscy pracownicy posiadali aktualne szkolenia w dziedzinie bhp. Ustalono ponadto, że dyrektor SP 14 posiadał aktualne szkolenie okresowe w dziedzinie bhp dla pracodawców. Zaświadczenia ze szkoleń przechowywane były w aktach osobowych pracowników.Pracownikom, do stałego korzystania udostępniano ponadto szczegółowe instrukcje i wskazówki dotyczące bhp na stanowiskach pracy.

III. Uwagi i zalecenia

       Przedstawiając powyższe oceny i uwagi, stosownie do § 35 ust. 4 Załącznika Nr 2 do Zarządzenia w sprawie kontroli zalecam Pani dostosowanie przepisów wewnętrznych dotyczących zasad przydziału środków ochrony indywidualnej, odzieży i obuwia roboczego do obowiązujących w tym zakresie  przepisów prawa pracy.