Kontrole przeprowadzone przez WKiAW w 2021 roku

Wydział Kontroli i Audytu Wewnętrznego Urzędu Miasta Szczecin w okresie 19.08 - 08.09.2021 r. przeprowadził kontrolę w Przedszkolu Publicznym Nr 41 w Szczecinie przy ul. Malczewskiego 24 (zw. dalej PP 41) w zakresie stanu bezpieczeństwa i higieny pracy.

Ocena kontrolowanych zagadnień, wnioski i zalecenia pokontrolne zawarte zostały w wystąpieniu pokontrolnym z dnia 28.09.2021 r.

I. Ocena ogólna kontrolowanej działalności

W badanym zakresie stwierdzono uchybienia i nieprawidłowości dotyczące:

• dopuszczenia pracownika do pracy bez wstępnych szkoleń dziedzinie bhp oraz prowadzenia szkoleń poza godzinami pracy pracowników;
• sposobu prowadzenia akt osobowych pracowników;
• braku potwierdzania przez pracowników podpisem na indywidualnych „Kartach ewidencyjnych wyposażenia” faktu otrzymania odzieży, obuwia roboczego lub środków ochrony indywidualnej;
• wyposażenia pracowników w odzież i obuwie robocze oraz środki ochrony indywidualnej;

Nie stwierdzono nieprawidłowości w zakresie:

• oceny ryzyka zawodowego;
• przechowywania niebezpiecznych bądź szkodliwych czynników chemicznych;
• pracy przy monitorach ekranowych;
• realizacji obowiązków wynikających z decyzji zewnętrznych organów kontroli nad warunkami pracy;
• przeprowadzania kontroli obiektu budowlanego oraz sposobu wykonywania zaleceń wynikających z tych kontroli;
• kontroli urządzeń objętych dozorem technicznym;
• badań z zakresu profilaktycznej ochrony zdrowia nad pracownikami;
• wykonywania zadań przez służbę bhp.

 II. Oceny cząstkowe

 1. Obiekty budowlane, pomieszczenia i stanowiska pracy

PP 41 usytuowane jest w budynku wolnostojącym posiadającym 2 kondygnacje nadziemne oraz 1 kondygnację podziemną. Budynek jest wyposażony we wszystkie podstawowe instalacje: wodno – kanalizacyjną, centralnego ogrzewania, elektryczną, gazową, odgromową, wentylacyjną i kominową.

Do PP 41 przynależy również filia przy ulicy Podhalańskiej 4-6, znajdująca się na parterze budynku mieszkalnego, wielorodzinnego, 5 kondygnacyjnego, całkowicie podpiwniczonego. Budynek jest wyposażony we wszystkie podstawowe instalacje: wodno – kanalizacyjną, elektryczną, gazową, centralnego ogrzewania, wentylacyjną i kominową.

Właścicielem ww. budynków jest Gmina Miasto Szczecin, a zarządcąPP 41. Dyrektor PP 41 na bieżąco informował właściciela obiektu o stanie technicznym obiektu i terenuzewnętrznego oraz zwracał się z prośbą o wyasygnowanie środków finansowych na wykonanie zaleceń wynikających z kontroli obiektu budowlanego.

 Dla budynków PP 41 prowadzono dwie odrębne książki obiektu budowlanego.

Nie stwierdzono nieprawidłowości i uchybień w powyższym zakresie.

 Zarządca obiektu budowlanego przeprowadzał okresowe kontrole stanu technicznego budynku oraz instalacji i przewodów. Kontrole obiektów budowlanych, zarządzanych przez PP 41, przeprowadzone na podstawie art. 62 ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz.U. z 2020 r. poz. 1333 ze zm.) nie wykazały zagrożeń dotyczących użytkowania obiektu, zalecono natomiast wykonanie niezbędnych prac remontowych, w tym m.in. naprawa tynków, termomodernizacja budynku i wymiana aluminiowej instalacji elektrycznej. Budynki dopuszczano do dalszej eksploatacji. Osoby przeprowadzające kontrole posiadały stosowne uprawnienia do przeprowadzania kontroli w danym zakresie.

Pomieszczeniahigieniczno-sanitarne były w stanie technicznymi higienicznym spełniającym wymagania bezpieczeństwa i higieny pracy.

Pracownikom zatrudnionym na stanowiskach robotniczych zapewniono szatnie z szafkami na odzież i obuwie robocze oraz odzież i obuwie własne pracowników.

 2. Techniczne urządzenia podlegające dozorowi technicznemu

W toku kontroli ustalono, że w PP 41 eksploatowany był dźwig, dla którego ustalono formę dozoru pełnego. Dla ww. urządzenia prowadzona była Księga rewizyjna urządzenia technicznego.

Nie stwierdzono nieprawidłowości i uchybień  powyższym zakresie.W dniu 08.07.2019 r. wykonano czynności dozoru technicznego, które zakończyły się wynikiem pozytywnym. Zgodnie z art. 14 ust. 1 i 4 ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o dozorze technicznym (Dz.U. z 2021 r. poz. 272), na podstawie pozytywnych wyników badań i wykonanych czynności Prezes Urzędu Dozoru Technicznego wydał decyzję zezwalającą na eksploatację urządzeń.

 3. Zewnętrzne kontrole nad warunkami pracy

  Kontrole w obszarze nadzoru nad warunkami pracy (od dnia 01.01.2018 r. do dnia kontroli WKiAW) przeprowadziła: Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna oraz Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny. Przedmiotem kontroli był m.in.: stan sanitarno – higieniczny i techniczny pomieszczeń oraz sprzętu używanego w placówce, przestrzeganie ustawy o ochronie zdrowia przed następstwem używania tytoniu i wyrobów tytoniowych, spełnienia wymagań dot. bezpieczeństwa żywności.

Nie stwierdzono nieprawidłowości i uchybień w powyższym zakresie.

Dyrektor PP 41 na bieżąco informowała organ nadrzędny o wynikach kontroli.

4. Czynniki niebezpieczne, szkodliwe i uciążliwe w procesie pracy

4.1 Maszyny, sprzęt do tymczasowej pracy na wysokości

 Na wyposażeniu PP 41 znajdowały się maszyny wykorzystywane podczas prac w kuchni, warsztacie konserwatora oraz maszyny służące do utrzymywania czystości i terenów zielonych.

Nie stwierdzono nieprawidłowości i uchybień w powyższym zakresie.

 Pracodawca na bieżąco kontrolował stan techniczny maszyn. Okresowego przeglądu maszyn dokonywała osoba legitymująca się uprawnieniami elektrycznymi, zatrudniona na stanowisku pracownika do prac lekkich. Pracownicy mieli bieżący dostęp do instrukcji bhp dotyczących obsługi poszczególnych maszyn.

 4.2 Czynniki chemiczne

Prace z wykorzystaniem niebezpiecznych, bądź stwarzających zagrożenie czynników chemicznych wykonywały osoby zatrudnione na następujących stanowiskach pracy: woźna oddziałowa, kucharz, pomoc kuchenna, pracownik do prac lekkich - konserwator. Niebezpieczne, bądź stwarzające zagrożenie czynniki chemiczne stosowane były przez pracowników do utrzymania czystości i dezynfekcji pomieszczeń oraz do przeprowadzania drobnych prac konserwacyjnych.

Nie stwierdzono nieprawidłowości i uchybień w powyższym zakresie.

Kontrola wykazała, że czynniki chemiczne znajdowały się w oryginalnych opakowaniach, prawidłowo oznakowane i przechowywane bez dostępu osób nieuprawnionych. Pracownicy wykorzystujący podczas pracy czynniki chemiczne mieli bieżący dostęp do informacji zawartych
w kartach charakterystyki.

Podczaswykonywania prac z użyciem ww. czynników pracownicy byli wyposażeni w rękawice ochronne.

5.Środki ochrony indywidualnej, odzież i obuwie robocze

Zasady i normy przydziału pracownikom środków ochrony indywidualnej, odzieży i obuwia roboczego zostały ustalone w załączniku nr 3 do Regulaminu pracy PP 41 (wprowadzonego zarządzeniem nr 6 Dyrektora Przedszkola Publicznego Nr 41 z dnia 29.01.2014 r. w sprawie Regulaminu Pracy oraz zarządzeniem nr 26/2017 z dnia 20.07.2017 r. wprowadzającego aneks do załącznika nr 3). Integralną część dokumentu stanowiła „Tabela norm przydziału środków ochrony indywidualnej oraz odzieży i obuwia roboczego” (zw. dalej tabelą norm). Według zapisów ww. tabeli norm w środki ochrony indywidualnej, odzież i obuwie robocze wyposażano pracowników zatrudnionych na następujących stanowiskach: pracownik do prac lekkich/konserwator, woźna oddziałowa, kucharz, pomoc kuchenna, intendent, pomoc nauczyciela, nauczyciel wychowania przedszkolnego.

      W wyniku kontroli stwierdzono, że pracownikom zatrudnionym na stanowiskach: pracownik do prac lekkich/konserwator,  woźna oddziałowa, kucharka, pomoc kuchenna nie wydano wszystkich środków przewidzianych w tabeli norm. Poza tym dyrektor nie konsultował z pracownikami norm przydziałuśrodków ochrony indywidualnej oraz odzieży i obuwia roboczego.

      Powyższe pozostawało w sprzeczności z art. 237⁷ § 1 pkt 1 i 2 oraz art. 237^11a § 1 pkt 4 ustawy Kodeks pracy z dnia 26 czerwca 1974 r. (Dz. U. z 2020 r., poz. 1320 ze zm.), zw. dalej K.p., wg których pracodawca jest obowiązany dostarczyć pracownikowi nieodpłatnie odzież i obuwie robocze, spełniające wymagania określone w Polskich Normach jeżeli odzież własna pracownika może ulec zniszczeniu lub znacznemu zabrudzeniu lub ze względu na wymagania technologiczne, sanitarne lub bezpieczeństwa i higieny pracy. Pracodawca konsultuje z pracownikami lub ich przedstawicielami wszystkie działania związane z bezpieczeństwem i higieną pracy, w szczególności dotyczące przydzielania pracownikom środków ochrony indywidualnej oraz odzieży i obuwia roboczego.

Według wyjaśnień dyrektora przyczyną powyższego było niedostosowanie obowiązujących norm przydziału do specyfiki pracy na ww. stanowiskach pracy.

W pojedynczych przypadkach stwierdzono uchybienia polegające na braku potwierdzania przez pracowników podpisem na indywidualnych „Kartach ewidencyjnych wyposażenia” faktu otrzymania odzieży, obuwia roboczego lub środków ochrony indywidualnej. Powyższe było niezgodne z zapisami§ 14 „Zasad i norm przydzielania pracownikom PP 41 środków ochrony indywidualnej i higieny osobistej oraz odzieży i obuwia roboczego” stanowiącego Załącznik nr 3 do obowiązującego w jednostce Regulaminu Pracy, według któregokarty ewidencyjne przydzielonych środków ochrony indywidualnej powinny zawierać m.in. potwierdzenie pobrania podpisem pracownika. 

Osobą odpowiedzialną za prowadzenie i przechowywanie ww. kart w PP 41 był intendent. Według wyjaśnień dyrektora powyższe wynikało z przeoczenia.

Pozostali pracownicyzostali wyposażeni w środki ochrony indywidualnej, odzież i obuwie robocze wymagane do stosowania na danym stanowisku pracy,spełniające polskie normy (PN), przewidziane w tabeli norm. Dla każdego pracownika prowadzona była indywidualna karta przydziału środków ochrony indywidualnej, odzieży i obuwia roboczego. Pracodawca dopuścił również używanie przez pracowników (za ich zgodą) własnej odzieży i obuwia roboczego, spełniających wymagania polskiej normy (PN), za które wypłacał ekwiwalent pieniężny.

 6. Prace szczególnie uciążliwe bądź szkodliwe

Wykaz prac szczególnie uciążliwych lub szkodliwych dla zdrowia kobiet, stanowił część regulaminu pracy. Do wymienionych prac zaliczono: prace związane z wysiłkiem fizycznym
i transportem ciężarów oraz wymuszoną pozycją ciała, prace w kontakcie ze szkodliwymi czynnikami biologicznymi, prace w narażeniu na substancje chemiczne. Pracownice zapoznając się z regulaminem pracy zostały zapoznane z ww. wykazem.

Nie stwierdzono nieprawidłowości i uchybień w powyższym zakresie.

 7. Wypadki przy pracy

W okresieod 01.09.2018 r. do dnia kontroli w PP 41 zarejestrowano 2 wypadki przy pracy, nie zarejestrowano chorób zawodowych, bądź  podejrzeń o tego typu choroby.

Nie stwierdzono nieprawidłowości i uchybień w powyższym zakresie.

Powołane przez pracodawcę zespoły powypadkowe niezwłocznie przystępowałydo ustalania okoliczności i przyczyn wypadków a po ich ustaleniu do sporządzania w wymaganych terminach protokołów powypadkowych. Stwierdzono jednocześnie, że wypracowane przez zespół powypadkowy wnioski i środki profilaktyczne były adekwatne do zaistniałych zdarzeń.

Specjalistads. bhp prowadził na bieżąco rejestr wypadków przy pracy.

8. Ocena ryzyka zawodowego

Ocena ryzyka zawodowego w PP 41 została przeprowadzona w czerwcu 2014 r. na stanowiskach:nauczyciel, pracownik administracyjno - biurowy, konserwator, pomoc nauczyciela, woźna oddziałowa, kucharz, pomoc kuchenna, intendent. Ocenę przeprowadził zespół ds. oceny ryzyka zawodowego, powołany przez dyrektora, w skład którego wchodził m.in. specjalista ds. bhp, wykonujący zadania służby bhp w PP 41.

Nie stwierdzono nieprawidłowości i uchybień w powyższym zakresie.

Kontrola wykazała, że pracodawca ocenił i udokumentował ryzyko zawodowe związane z wykonywaną pracą na poszczególnych stanowiskach, zastosował niezbędne środki profilaktyczne zmniejszające ryzyko oraz poinformował wszystkich pracowników o ryzyku zawodowym, które wiąże się z wykonywaną pracą, oraz o zasadach ochrony przed zagrożeniami.

 9.Badania profilaktyczne

Badania z zakresu profilaktycznej ochrony zdrowia nad pracownikami wykonywane były na podstawie umów zawieranych pomiędzy PP 41, a jednostką służby zdrowia uprawnioną do wykonywania tego typu badań. Kontroli poddano wstępne badania lekarskie osób zatrudnionych po dniu 01.01.2018 r. oraz badania okresowe 40 pracowników, tj. 100% stanu osobowego jednostki w dniu kontroli.

Nie stwierdzono nieprawidłowości i uchybień w powyższym zakresie.

Wszyscy pracownicy zostali dopuszczeni do pracy na podstawie wydanych przez lekarza przeprowadzającego badanie profilaktyczne orzeczeń lekarskich stwierdzających brak przeciwwskazań do pracy na danym stanowisku. Kierując na badania pracownika pracodawca informował lekarza o warunkach pracy na danym stanowisku, uwzględniając występujące na stanowisku czynniki niebezpieczne, szkodliwe bądź uciążliwe.

 10.Służba bhp

Stan zatrudnienia w dniu kontroli wynosił 40 osób.Zadania służby bhp w PP 41 wykonywane były przez specjalistów ds. bhp, zatrudnionych w Ośrodku BHP Zachodniopomorskiego Centrum Edukacji Morskiej i Politechnicznej w Szczecinie.

Nie stwierdzono nieprawidłowości i uchybień w powyższym zakresie.

Specjaliści ds. bhp: prowadzili wewnętrzne kontrole stanu bhp, informowali dyrektora PP 41
o stwierdzonych zagrożeniach, sporządzali coroczne analizy stanu bhp, brali udział w tworzeniu wewnętrznych zarządzeń oraz instrukcji, brali udział w ocenie ryzyka zawodowego na stanowiskach pracy, podejmowali wspólne działania mające na celu przestrzeganie przepisów
i zasad bhp oraz wspierania działań dyrektora przedszkola mających na celu poprawę warunków pracy.

11. Szkolenia w dziedzinie bhp

Kontrolą objęto 40 pracowników (100% stanu osobowego jednostki w dniu kontroli).Szkolenia wstępne: instruktaż ogólny przeprowadzali specjaliści z Ośrodka BHP ZCEMiP, instruktaż stanowiskowy, przeprowadzał pracodawca. Szkolenia okresowe pracowników przeprowadzane były przez podmioty zewnętrzne uprawnione do przeprowadzania tego typu szkoleń.

Na 40 osób objętych kontrolą w stosunku do 1 osoby zatrudnionej na stanowisku nauczyciela, stwierdzono nieprawidłowość polegającą na tym, że nie odbył wstępnego szkolenia w dziedzinie bhp w zakresie instruktażu ogólnegoprzed dopuszczeniem do pracy. Powyższe stało
w sprzeczności z przepisem art. 237³ § 2 K.p.,wg którego pracodawca jest obowiązany zapewnić przeszkolenie pracownika w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy przed dopuszczeniem go do pracy.

Ustalono ponadto, że 4 osoby zatrudnione na stanowiskach robotniczych odbyły wstępne szkolenie w dziedzinie bhp, ogólne i stanowiskowe w jednym dniu roboczym, przekraczając dobowy wymiar czasu pracy pracownika ponieważ wg Załącznika nr 1 do rozporządzenia Ministra Gospodarki i Pracy z dnia z dnia 27 lipca 2004 r. w sprawie szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz. U. z 2004 r. Nr 180, poz. 1860 ze zm.) wstępny instruktaż ogólny na stanowiskach robotniczych powinien trwać minimum 3 godziny lekcyjne, instruktaż stanowiskowy 8 godzin lekcyjnych. Przekroczenie dobowego wymiaru czasu pracy wymienionych pracowników było niezgodne z art.  237³§  3 K. p., wg którego  szkolenia, w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny odbywają się w czasie pracy i na koszt pracodawcy. Za powstałe nieprawidłowości odpowiadał pracownik, do zakresu obowiązków którego należało prowadzenie spraw osobowych pracowników. 

Za powstałe nieprawidłowości odpowiadała Pani jako dyrektor PP 41, do zakresu obowiązków którego należało prowadzenie spraw osobowych pracowników.

W stosunkudo pozostałych osób objętych kontrolą nie stwierdzono nieprawidłowości bądź uchybień. Pracownicy posiadali aktualne szkolenia wstępne i okresowe w dziedzinie bhp.

Zaświadczenia ze szkoleń przechowywane były w aktach osobowych pracowników. Pracownikom, do stałego korzystania udostępniano ponadto szczegółowe instrukcje i wskazówki dotyczące bhp na stanowiskach pracy.

Dyrektor PP 41 posiadał aktualne szkolenie okresowe w dziedzinie bhp dla pracodawców.

12. Prowadzenie akt osobowych

Kontrolą objęto sposób prowadzenia akt osobowych, w tym przechowywania zaświadczeń ze szkoleń w dziedzinie bhp oraz orzeczeń z badań profilaktycznych 40 pracowników.

Stwierdzono, że w 2 przypadkach na 40. poddanych kontroli w części B akt osobowych przechowywano dokumentację związaną z ewidencją czasu pracy, tj. karty i wnioski urlopowe. Było to niezgodne z zapisami §6 pkt 2 rozporządzenia Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 19 grudnia 2018 r. w sprawie dokumentacji pracowniczej (Dz.U. z 2018 r. poz. 2369),według którego pracodawca prowadzi oddzielnie dla każdego pracownika dokumentację w sprawach związanych ze stosunkiem pracyobejmującą m.in. dokumenty związane z ubieganiem się i korzystaniem z urlopu wypoczynkowego.

Wszystkie dokumenty znajdujące się w aktach osobowych pracowników były ponumerowane i wprowadzone do wykazu akt.

III. Uwagi i zalecenia

Przedstawiając powyższe oceny i uwagi, stosownie do § 35 ust. 4 Załącznika Nr 2 do Zarządzenia w sprawie kontroli Prezydent Miasta zalecił Dyrektorowi:

1. Przeprowadzanie szkoleń wstępnych z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy nowo zatrudnionych pracowników przed dopuszczeniem do wykonywania pracy.
2. Przeprowadzanie ww. szkoleń w godzinach pracy pracowników.
3. Dostosowanie przepisów wewnętrznych dotyczących zasad przydziału środków ochrony indywidualnej, odzieży i obuwia roboczego do specyfiki wykonywanych zadań na danym stanowisku pracy.
4. Wydanie pracownikom odzieży i obuwia roboczego zgodnie z obowiązującą tabelą norm.
5. Każdorazowe potwierdzanie podpisem przez pracowników na indywidualnych „Kartach ewidencji wyposażenia” faktu otrzymania odzieży i obuwia roboczego lub środków ochrony indywidualnej.
6. Prowadzenia akt osobowych pracowników zgodnie z obowiązującymi przepisami.