Kontrole przeprowadzone przez WKiAW w 2021 roku

Wydział Kontroli i Audytu Wewnętrznego Urzędu Miasta Szczecin w okresie 12.04 - 29.04.2021 r. przeprowadził kontrolę w Poradni Psychologiczno - Pedagogicznej Nr 4 w Szczecinie przy ul. Romera 6 (zw. dalej PPP 4) w zakresie stanu bezpieczeństwa i higieny pracy.

Ocena kontrolowanych zagadnień, wnioski i zalecenia pokontrolne zawarte zostały w wystąpieniu pokontrolnym z dnia 29.04.2021 r.

I. Ocena ogólna kontrolowanej działalności

W badanym zakresie stwierdzono uchybienia i nieprawidłowości dotyczące:

• przeprowadzenia pierwszego szkolenia okresowego w dziedzinie bhp pracowników zatrudnionych na stanowiskach robotniczych i administracyjno - biurowych po ponad 12 miesiącach od dnia zatrudnienia;
• nieprzeprowadzania w momencie zatrudnienia szkoleń wstępnych w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy;
• dopuszczania do pracy pracowników bez ważnego orzeczenia lekarskiego;
• wyposażenia pracowników w odzież i obuwie robocze oraz środki ochrony indywidualnej;
• braku potwierdzania przez pracowników podpisem na indywidualnych „Kartach ewidencyjnych wyposażenia” faktu otrzymania odzieży, obuwia roboczego lub środków ochrony indywidualnej.

Nie stwierdzono nieprawidłowości w zakresie:

• oceny ryzyka zawodowego;
• przechowywania niebezpiecznych bądź szkodliwych czynników chemicznych;
• pracy przy monitorach ekranowych;
• realizacji obowiązków wynikających z decyzji zewnętrznych organów kontroli nad warunkami pracy.

II. Oceny cząstkowe

1. Obiekty budowlane, pomieszczenia i stanowiska pracy

PPP 4 usytuowane jest na I piętrze budynku internatu Zespołu Szkół Ogólnokształcących Nr 4 przy ulicy Romera 2 (zwanym dalej ZSO 4). PPP 4 użytkuje pomieszczenia na ww. piętrze na podstawie porozumienia w sprawie użyczenia części nieruchomości zawartego w dniu 01.03.2016 r. Wg powyższego porozumienia ZSO 4 oddał PPP 4 w nieodpłatne użyczenie część nieruchomości, tj. część I piętra z przeznaczeniem na działalność statutową PPP 4 (22 pomieszczenia biurowe i węzeł sanitarny oraz hol z korytarzem). Właścicielem budynku jest Gmina Miasto Szczecin, a zarządcą nieruchomości ZSO 4, który jest zobowiązany do prowadzenia książki obiektu budowlanego oraz terminowego przeprowadzania okresowych przeglądów, kontroli obiektu budowlanego przez podmioty do tego powołane.

W powyższym zakresie nie stwierdzono nieprawidłowości i uchybień.

Pomieszczeniahigieniczno-sanitarne były w stanie technicznymi higienicznym spełniającym wymagania bezpieczeństwa i higieny pracy.Pracownikom zatrudnionym na stanowiskach robotniczych zapewniono szatnie z szafami na odzież i obuwie robocze oraz odzież i obuwie własne pracowników.

 2. Zewnętrzne kontrole nad warunkami pracy

Kontrole w obszarze nadzoru nad warunkami pracy (od dnia 01.01.2018 r. do dnia kontroli WKiAW) przeprowadziła Wojewódzka Stacja Sanitarno - Epidemiologiczna.Przedmiotem kontroli było przestrzeganie przepisów określających wymagania higieniczne i zdrowotne dotyczące higieny pomieszczeń i wymagań w stosunku do sprzętu używanego w placówkach oświatowo-wychowawczych oraz przestrzeganie ustawy o ochronie zdrowia przed następstwem używania tytoniu i wyrobów tytoniowych.

W powyższym zakresie nie stwierdzono nieprawidłowości i uchybień

Dyrektor PPP 4 poinformował organ nadrzędny o wynikach kontroli oraz wykonała obowiązki wynikające z powyższej kontroli.

 3. Czynniki niebezpieczne, szkodliwe i uciążliwe w procesie pracy

3.1 Maszyny, sprzęt do tymczasowej pracy na wysokości

Na wyposażeniu PPP 4 znajdowały się maszyny wykorzystywane podczas drobnych prac remontowych oraz maszyny służące do utrzymywania czystości.

W powyższym zakresie nie stwierdzono nieprawidłowości i uchybień

Pracodawca na bieżąco kontrolował stan techniczny maszyn. Okresowego przeglądu maszyn dokonywała osoba legitymująca się uprawnieniami elektrycznymi, zatrudniona na stanowisku konserwatora. Pracownicy mieli bieżący dostęp do instrukcji bhp dotyczących obsługi poszczególnych maszyn.

 3.2 Czynniki chemiczne

Prace z wykorzystaniem niebezpiecznych, bądź stwarzających zagrożenie czynników chemicznych wykonywały osoby zatrudnione na następujących stanowiskach pracy: sprzątaczka, konserwator. Niebezpieczne, bądź stwarzające zagrożenie czynniki chemiczne stosowane były przez pracowników do utrzymania czystości i dezynfekcji pomieszczeń oraz do przeprowadzania drobnych prac remontowych.

W powyższym zakresie nie stwierdzono nieprawidłowości i uchybień.

Kontrola wykazała, że czynniki chemiczne znajdowały się w oryginalnych opakowaniach, prawidłowo oznakowane i przechowywane, bez dostępu osób nieuprawnionych. Pracownicy wykorzystujący podczas pracy czynniki chemiczne mieli bieżący dostęp do informacji zawartych
w kartach charakterystyki.

Podczaswykonywania prac z użyciem ww. czynników pracownicy byli wyposażeni w rękawice ochronne.

4.Środki ochrony indywidualnej, odzież i obuwie robocze

Zasady i normy przydziału pracownikom środków ochrony indywidualnej, odzieży i obuwia roboczego zostały ustalone w załączniku do Regulaminu pracy PPP 4 (wprowadzone zarządzeniem nr 13/12/13 Dyrektora Poradni Psychologiczno – Pedagogicznej Nr 4 z dnia 11.04.2013 r. w sprawie zasad i norm przydzielania pracownikom środków ochrony indywidualnej, odzieży i obuwia roboczego). Integralną część dokumentu stanowiła „Tabela norm przydziału środków ochrony indywidualnej, odzieży i obuwia roboczego dla nauczycieli i pracowników” (zw. dalej tabelą norm). Według zapisów ww. tabeli norm w środki ochrony indywidualnej, odzież
i obuwie robocze wyposażano pracowników zatrudnionych na następujących stanowiskach: konserwator, sprzątaczka.

Kontrola wykazała uchybienia w zakresie ustalonych w tabeli norm, zasad przydziału środków ochrony indywidualnej, odzieży i obuwia roboczego. Zapis dla środków ochrony indywidualnej (rękawic ochronnych) o treści „do zużycia” był bezzasadny ponieważ mogą one być stosowane tylko do momentu utraty właściwości ochronnych, co ma wykluczyć zastosowanie niesprawnych środków ochrony przez pracowników, podczas gdy według art. 237⁸ § 1 i art. 237⁹ § 2 ustawy
z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dz.U. z 2020 r. poz. 1320), zw. dalej K.p.,to pracodawca ustala rodzaje środków ochrony indywidualnej oraz odzieży i obuwia roboczego, których stosowanie na określonych stanowiskach jest niezbędne w związku z art. 237⁶ § 1 i art. 237⁷ § 1, oraz przewidywane okresy użytkowania odzieży i obuwia roboczego i to pracodawca jest obowiązany zapewnić, aby stosowane środki ochrony indywidualnej oraz odzież i obuwie robocze posiadały właściwości ochronne i użytkowe. Zapis „do zużycia” nie spełnia wymagań wskazanego przepisu. Stwierdzono również, że pracownikowi zatrudnionemu na stanowisku konserwatora nie wydano od 2020 roku środków ochrony osobistej oraz odzieży przewidzianych w tabeli norm. Przyczyną uchybień była błędna interpretacja przepisów ze strony dyrektora, odpowiedzialnego za prawidłowe wyposażanie pracowników w środki ochrony indywidualnej, odzież i obuwie robocze.

W 1 przypadku na 2 poddane kontroli stwierdzono uchybienia polegające na braku potwierdzania przez pracownika podpisem na indywidualnych „Kartach ewidencyjnych wyposażenia” faktu otrzymania środków ochrony indywidualnej. Osobą odpowiedzialną za prowadzenie i przechowywanie ww. kart w PPP 4 był pracownik zatrudniony na stanowisku specjalisty. Według wyjaśnień dyrektora powyższe wynikało z przeoczenia.

Pracownicazatrudniona na stanowisku sprzątaczki została wyposażona w środki ochrony indywidualnej, odzież i obuwie robocze wymagane do stosowania na danym stanowisku pracy,spełniające polskie normy (PN), przewidziane w tabeli norm. Dla każdego pracownika prowadzona była indywidualna karta przydziału środków ochrony indywidualnej, odzieży i obuwia roboczego.

5. Prace szczególnie uciążliwe bądź szkodliwe

Wykaz prac szczególnie uciążliwych lub szkodliwych dla zdrowia kobiet, stanowił część regulaminu pracy. Do wymienionych prac zaliczono: prace związane z wysiłkiem fizycznym
i transportem ciężarów oraz wymuszoną pozycją ciała, prace w kontakcie ze szkodliwymi czynnikami biologicznymi, prace w narażeniu na substancje chemiczne. Pracownice zapoznając się z regulaminem pracy zostały zapoznane z ww. wykazem.

W powyższym zakresie nie stwierdzono nieprawidłowości i uchybień.

W okresie od 01.01.2018 r. do dnia kontroli zwrot kosztów zakupu okularów korekcyjnych do pracy przy monitorze ekranowym otrzymał 2 pracowników. Powyższe wypełniało przepis § 8 ust. 2 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 1 grudnia 1998 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy na stanowiskach wyposażonych w monitory ekranowe (Dz.U.
z 1998 r. Nr 148, poz. 973), według którego pracodawca jest zobowiązany zapewnić pracownikom okulary korygujące wzrok, zgodne z zaleceniem lekarza, jeżeli wyniki badań okulistycznych przeprowadzonych w ramach profilaktycznej opieki zdrowotnej, o której mowa w ust. 1, wykażą potrzebę ich stosowania podczas pracy przy obsłudze monitora ekranowego.

 6. Wypadki przy pracy

W okresie objętym kontrolą nie zarejestrowano w jednostce wypadków przy pracy. Nie zarejestrowano również chorób zawodowych, bądź podejrzeń o tego typu choroby.

 7. Ocena ryzyka zawodowego

Ocena ryzyka zawodowego w PPP 4 została przeprowadzona w czerwcu 2014 r. na stanowiskach:pracownik administracyjno - biurowy, konserwator, sprzątaczka, pedagog, logopeda, psycholog, lekarz. Aktualizacji oceny ryzyka zawodowego dokonywano na bieżąco, ostatniej dokonano we wrześniu 2020 r. Ocenę przeprowadził zespół ds. oceny ryzyka zawodowego, powołany przez dyrektora, w skład którego wchodził m.in. starszy specjalista ds. bhp, wykonujący zadania służby bhp w PPP 4.                 

W powyższym zakresie nie stwierdzono nieprawidłowości i uchybień.

Kontrola wykazała, że pracodawca ocenił i udokumentował ryzyko zawodowe związane
z wykonywaną pracą na poszczególnych stanowiskach, zastosował niezbędne środki profilaktyczne zmniejszające ryzyko oraz poinformował wszystkich pracowników o ryzyku zawodowym, które wiąże się z wykonywaną pracą, oraz o zasadach ochrony przed zagrożeniami.

  8.Badania profilaktyczne

Badania z zakresu profilaktycznej ochrony zdrowia nad pracownikami wykonywane były na podstawie umów zawieranych pomiędzy PPP 4, a jednostką służby zdrowia uprawnioną do wykonywania tego typu badań. Kontroli poddano wstępne badania lekarskie osób zatrudnionych po 01.01.2018 r. oraz badania okresowe 29 pracowników, tj. 100% stanu osobowego jednostki
w dniu kontroli.

Kontrola wykazała, że 1 osoba zatrudniona na stanowisku głównego księgowego została dopuszczona do pracy bez wstępnych badań, a osoba zatrudniona na stanowisku lekarza została dopuszczona do pracy bez badań okresowych. Powyższe naruszyło przepis art. 229 § 1 pkt 1, § 2 oraz § 4 K.p., wg którego wstępnym badaniom lekarskim (…) podlegają osoby przyjmowane do pracy, pracownik podlega okresowym badaniom lekarskim, a ponadto pracodawca nie może dopuścić do pracy pracownika bez aktualnego orzeczenia lekarskiego stwierdzającego brak przeciwwskazań do pracy na określonym stanowisku w warunkach pracy określonych
w skierowaniu na badania lekarskie.    

Pozostali pracownicy zostali dopuszczeni do pracy na podstawie wydanych przez lekarza przeprowadzającego badanie profilaktyczne orzeczeń lekarskich stwierdzających brak przeciwwskazań do pracy na danym stanowisku. Kierując na badania pracownika pracodawca informował lekarza o warunkach pracy na danym stanowisku, uwzględniając występujące na stanowisku czynniki niebezpieczne, szkodliwe bądź uciążliwe.

 9.Służba bhp

Stan zatrudnienia w dniu kontroli wynosił 29 osób.Zadania służby bhp w PPP 4 wykonywane były przez starszego specjalistę ds. bhp, zatrudnionego w Ośrodku BHP Zachodniopomorskiego Centrum Edukacji Morskiej i Politechnicznej w Szczecinie.

W powyższym zakresie nie stwierdzono nieprawidłowości i uchybień.

Starszy specjalista ds. bhp: prowadził wewnętrzne kontrole stanu bhp, informował dyrektora PPP 4 o stwierdzonych zagrożeniach, sporządzał coroczne analizy stanu bhp, brał udział
w tworzeniu wewnętrznych zarządzeń oraz instrukcji, brał udział w ocenie ryzyka zawodowego na stanowiskach pracy, podejmował wspólne działania mające na celu przestrzeganie przepisów
i zasad bhp oraz wspierania działań dyrektora przedszkola mających na celu poprawę warunków pracy.

 10. Szkolenia w dziedzinie bhp

Kontrolą objęto 29 pracowników (100% stanu osobowego jednostki w dniu kontroli).Szkolenia wstępne: instruktaż ogólny przeprowadzali specjaliści z Ośrodka BHP ZCEMiP, instruktaż stanowiskowy, przeprowadzał pracodawca. Szkolenia okresowe pracowników przeprowadzane były przez podmioty zewnętrzne uprawnione do przeprowadzania tego typu szkoleń.

Na 29 osób objętych kontrolą w stosunku do 2 osób, stwierdzono uchybienie polegające na tym, że odbyły one pierwsze szkolenie okresowe, po ponad 12 miesiącach od dnia zatrudnienia na danym stanowisku pracy, co stało w sprzeczności z przepisem § 15 ust. 4w zw. z § 14 ust. 2 pkt 2 rozporządzenia Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 27 lipca 2004 r. w sprawie szkolenia
w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz.U. z 2004 r. Nr 180, poz. 1860 ze zm.), zwanego dalej rozporządzeniem w sprawie szkolenia, wg którego pierwsze szkolenie okresowe pracowników robotniczych przeprowadza się w okresie do 12 miesięcy od rozpoczęcia pracy na tych stanowiskach.

Stwierdzono również, że 3 pracowników (lekarz, specjalista, główny księgowy) nie odbyli szkolenia wstępnego przed dopuszczeniem do pracy, Kontrola wykazała ponadto, że 8 pracowników zatrudnionych na stanowiskach: pedagoga i psychologa nie odbyło szkolenia stanowiskowego. Powyższe stało w sprzeczności z przepisem art. 237³ § 2 K.p., wg którego pracodawca jest obowiązany zapewnić przeszkolenie pracownika w zakresie bezpieczeństwa
i higieny pracy przed dopuszczeniem go do pracy oraz prowadzenie okresowych szkoleń w tym zakresie.

Za powstałe nieprawidłowości odpowiadał dyrektor PPP 4, do zakresu obowiązków którego należało prowadzenie spraw osobowych pracowników.

W stosunkudo pozostałych osób objętych kontrolą nie stwierdzono nieprawidłowości bądź uchybień. Pracownicy posiadali aktualne szkolenia wstępne i okresowe w dziedzinie bhp.

Dyrektor PPP 4 posiadał aktualne szkolenie okresowe w dziedzinie bhp dla pracodawców.                    

III. Uwagi i zalecenia

Przedstawiając powyższe oceny i uwagi, stosownie do § 35 ust. 4 Załącznika Nr 2 do Zarządzenia w sprawie kontroli Prezydent Miasta zalecił Dyrektorowi:

1. Odbywanie przez pracowników pierwszych szkoleń okresowych w dziedzinie bhp
   w wymaganych terminach.
2. Niezwłoczne przeprowadzanie szkoleń wstępnych z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy dla nowo zatrudnionych pracowników.
3. Nie dopuszczanie do pracy pracowników bez ważnego orzeczenia lekarskiego.
4. Dostosowanie przepisów wewnętrznych dotyczących zasad przydziału środków ochrony indywidualnej, odzieży i obuwia roboczego do obowiązujących w tym zakresie przepisów prawa pracy oraz specyfiki wykonywanych zadań ma danym stanowisku pracy.
5. Każdorazowe potwierdzanie podpisem przez pracowników na indywidualnych „Kartach ewidencji wyposażenia” faktu otrzymania odzieży i obuwia roboczego lub środków ochrony indywidualnej.
6. Wydanie konserwatorowi odzieży i obuwia roboczego zgodnie z obowiązującym w jednostce załącznikiem do obowiązującego regulaminu pracy „Tabela norm przydziału środków ochrony indywidualnej, odzieży i obuwia roboczego dla nauczycieli i pracowników”.