Kontrole przeprowadzone przez WKiAW w 2012 roku

Wydział Kontroli i Audytu Wewnętrznego Urzędu Miasta Szczecin w okresie 05-06.2012 r. przeprowadził  kontrolę w Zespole Szkół Specjalnych Nr 9, ul. Letniskowa 1, 70-763 Szczecin zwanym w dalszej treści ZSS9 w zakresie:  przestrzegania wybranych zagadnień z prawa pracy, w tym: działu X ustawy z dnia 26 czerwca  1974 r. Kodeks pracy  (j.t. Dz.U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 ze zm.), zwanej dalej k. p.; realizacji zadań służby bhp wynikających z rozporządzenia Rady Ministrów z dnia  2 września 1997 r. 
w sprawie służby bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz. U. Nr 109, poz. 704 ze zm.), zwanego dalej rozporządzeniem w sprawie służby bhp; realizacji zadań pokontrolnych, tj. wystąpień, nakazów i decyzji wydanych przez organy kontroli zewnętrznej nad warunkami pracy. Ocena kontrolowanego zagadnienia, wnioski i zalecenia pokontrolne zawarte zostały w wystąpieniu pokontrolnym z dnia 12 lipca 2012 r.

Kontrola pozytywnie ocenia działalność jednostki w zakresie dotyczącym bezpieczeństwa i higieny pracy w latach 2010 – 2012, za wyjątkiem sytuacji, w której nie zrealizowano zalecenia kontroli budowlanej dotyczącej pilnego remontu dachu na obiekcie.
W pozostałym zakresie pracodawca wywiązał się z obowiązku zapewnienia pracownikom bezpiecznych i higienicznych warunków pracy. Stwierdzono jedynie niewielkie uchybienia pozostające bez wpływu na działalność jednostki w badanym zakresie.

Kontrola przeprowadzona w roku 2007 oraz w czerwcu 2012 r. wykazała, iż pilnego remontu, ze względu na „bezpieczeństwo użytkownika budynku”, wymaga dach na obiekcie z powodu złego stanu technicznego: „zniszczone pokrycie  i miejscowo konstrukcja drewniana, liczne przecieki; (…) elementy drewniane w części do wymiany, konieczne docieplenie podłogi stropu – przemarzanie (…)”. Biorąc powyższe pod uwagę pracodawca zwracał się do organu nadzorującego (dysponenta środków finansowych) o wyasygnowanie środków na wykonanie zaleceń. Do dnia kontroli zalecenia nie zostały wykonane ponieważ organ nadzorujący nie przeznaczył środków finansowych na ten cel.

Nie stwierdzono natomiast uchybień w realizacji zapisu  art. 62 ust. 1 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. ustawy  Prawo budowlane
(j.t. Dz. U. z 2010 r., Nr 243, poz. 1623 ze zm.), wg którego obiekty budowlane powinny być w czasie ich użytkowania poddawane przez właściciela lub zarządcę kontroli. Nie stwierdzono również uchybień w prowadzeniu książki obiektu budowlanego.

Stwierdzono, że pracownicy użytkowali maszyny spełniające wymagania bhp, jak również zostali zapoznani z instrukcjami ich obsługi, co było zgodne z zapisem art. 215 pkt 1 k.p., wg którego pracodawca jest obowiązany zapewnić, aby stosowane maszyny i inne urządzenia techniczne zapewniały bezpieczne i higieniczne warunki pracy (…) oraz zapisem § 41 ust.  1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia  26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa
i higieny pracy (t.j. Dz. U. z 2003 r. Nr 169, poz. 1650 ze zm.), wg którego pracodawca jest obowiązany udostępnić pracownikom, do stałego korzystania, aktualne instrukcje bezpieczeństwa i higieny pracy dotyczące obsługi maszyn i innych urządzeń technicznych. Maszyny nie spełniające minimalnych wymagań bhp zostały wycofane z eksploatacji.

Pozytywnie oceniono opracowaną w jednostce dokumentację wykonywania prac szczególnie niebezpiecznych. Dokumentacja zawierała wszystkie elementy określone w § 80 ust. 2 oraz § 81 ust.1 ww. rozporządzenia, wg którego pracodawca jest obowiązany do ustalenia i aktualizowania wykazu prac szczególnie niebezpiecznych występujących w zakładzie pracy. Pracodawca określa szczegółowe wymagania bezpieczeństwa i higieny pracy przy wykonywaniu prac szczególnie niebezpiecznych, w szczególności zapewnia: bezpośredni nadzór nad tymi pracami wyznaczonych w tym celu osób; odpowiednie środki zabezpieczające; instruktaż pracowników obejmujący w szczególności: imienny podział pracy, kolejność wykonywania zadań, wymagania bezpieczeństwa i higieny pracy przy poszczególnych czynnościach. Pracownicy wykonujący tego typu prace zostali także prawidłowo zabezpieczeni i poinstruowani o sposobie wykonywania prac szczególnie niebezpiecznych.

Działając w oparciu o zapis art. 176 k.p., wg którego nie wolno zatrudniać kobiet przy pracach szczególnie uciążliwych lub szkodliwych dla zdrowiaoraz zapisy rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 10 września 1996 r.w sprawie wykazu prac szczególnie uciążliwych lub szkodliwych dla zdrowia kobiet (Dz.U. Nr 114, poz. 545 ze zm.), w jednostce ustalono wykaz prac wzbronionych kobietom, który stanowił integralną część zakładowego regulaminu pracy.

W toku kontroli stwierdzono, że stosowane w jednostce niebezpieczne mieszaniny chemiczne były prawidłowo przechowywane. Pracodawca posiadał aktualny ich spis i zapoznał pracowników z kartami charakterystyk tych mieszanin, co było obowiązkiem wynikającym z zapisu art. 221 § 2 k.p., wg którego niedopuszczalne jest stosowanie substancji niebezpiecznej, mieszaniny niebezpiecznej, substancji stwarzającej zagrożenie lub mieszaniny stwarzającej zagrożenie bez posiadania aktualnego spisu tych substancji i mieszanin oraz kart charakterystyki, a także opakowań zabezpieczających przed ich szkodliwym działaniem, pożarem lub wybuchem.

Nie stwierdzono również uchybień związanych z realizacją zapisu art. 237³ § 1 i 2, art. 237⁴ k. p.  Pracowników ZSS9 nie dopuszczano do pracy, do wykonywania której nie posiadaliby wymaganych kwalifikacji, dostatecznej znajomości przepisów oraz zasad bhp. Pracownikom udostępniano szczegółowe instrukcje i wskazówki dotyczące bhp na wszystkich stanowiskach pracy. Pracownicy posiadali aktualne szkolenia w dziedzinie bhp określone  w rozporządzeniu Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 27 lipca 2004 r. w sprawie szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz. U. Nr 180, poz. 1860 ze zm.).

W dniu kontroli wszyscy pracownicy posiadali również aktualne badania z zakresu profilaktycznej ochrony zdrowia nad pracownikami. Stwierdzono natomiast, że osoba zatrudniona z dniem 01.09.2010 r. została poddana wstępnym badaniom lekarskim dopiero w dniu 16.09.2010 r., co było niezgodne z zapisem art. 229 § 4 k.p., wg którego   pracodawca nie może dopuścić do pracy pracownika bez aktualnego orzeczenia lekarskiego stwierdzającego brak przeciwwskazań do pracy na określonym stanowisku. Przyczyną uchybienia było nie wywiązanie się z terminu badania przez jednostkę służby zdrowia z którą pracodawca podpisał umowę.

Działając w oparciu o zapisy § 5 ust. 1 oraz § 8 ust. 2  rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 1 grudnia 1998 r.
w sprawie bhp na stanowiskach wyposażonych w monitory ekranowe (Dz. U. Nr 148, poz. 973) w jednostce dokonano oceny warunków pracy na ww. stanowiskach. W wyniku oceny nie stwierdzono nieprawidłowości. W badanym okresie uprawnieni pracownicy nie nabyli praw do okularów korekcyjnych do pracy przy monitorze ekranowym (nie podlegali badaniom profilaktycznym). 

W jednostce na bieżąco prowadzano badania i pomiary  czynników szkodliwych  dla zdrowia w środowisku pracy. W wyniku badań i pomiarów nie stwierdzono przekroczenia dopuszczalnych norm.

Pozytywnie oceniono realizację obowiązku wynikającego z zapisu art. 237⁶ § 1; art. 237⁷ § 1 k.p., wg którego pracodawca jest obowiązany dostarczyć pracownikowi nieodpłatnie środki ochrony indywidualnej zabezpieczające przed działaniem niebezpiecznych i szkodliwych dla zdrowia czynników występujących w środowisku pracy oraz informować go o sposobach posługiwania się tymi środkami. Pracodawca jest obowiązany dostarczyć pracownikowi nieodpłatnie odzież i obuwie robocze, spełniające wymagania określone w Polskich Normach. Wszyscy uprawnieni pracownicy zostali wyposażeni w środki ochrony indywidualnej, odzież i obuwie robocze.

Prawidłowo zrealizowano obowiązek wynikający z zapisu art. 209¹§1 ust. 2 k. p., wg którego pracodawca jest obowiązany wyznaczyć pracowników do:udzielania pierwszej pomocy,wykonywania działań w zakresie zwalczania pożarów i ewakuacji pracowników. Wyznaczono osoby do ww. czynności, jak również rozmieszczono, oznaczono i prawidłowo wyposażono apteczki do udzielania pierwszej pomocy. 

W toku kontroli nie stwierdzono uchybień dotyczących realizacji obowiązków wynikających z wystąpień, nakazów, decyzji państwowych organów kontroli nad warunkami pracy w ZSS9. Nałożone obowiązki wykonywano  w wyznaczonych terminach lub zwracano się o prolongatę terminów, co było zgodne z zapisami art. 207 § 2 pkt 6 k.p., wg którego  pracodawca jest obowiązany zapewniać wykonanie nakazów, wystąpień, decyzji i zarządzeń wydawanych przez organy nadzoru nad warunkami pracy.

Pozytywnie oceniono także dokumentację oceny ryzyka zawodowego, która zawierała elementy wymagane zapisem § 39 a ust. 3 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (j.t. Dz. U. z 2003 r. Nr 169, poz. 1650 ze zm.). Wszyscy pracownicy zostali poinformowani o ryzyku, które wiąże się  
z wykonywaną pracą, oraz o zasadach ochrony przed zagrożeniami. Niewielkim uchybieniem było nie ujęcie w dokumentacji oceny ryzyka zawodowego zagrożeń związanych z obsługą urządzenia rehabilitacyjnego typu „schodołaz”. Podkreślić natomiast należy, iż pracownicy obsługujący ww. urządzenie posiadali udokumentowane szkolenie w zakresie jego obsługi.

Stwierdzono natomiast pewne uchybienia w dokumentacji postępowania powypadkowego polegające na tym, że:

1. pracodawca powołał do zespołu powypadkowego przedstawiciela pracowników z pominięciem zapisu art. 237^13a k.p.,
   wg którego jest on wybierany (…) przez pracowników, w trybie przyjętym w zakładzie pracy,
2. z powodu opóźnionego zgłoszenia przez poszkodowaną, postępowanie powypadkowe wszczęto po kilkunastu dniach od zdarzenia,
3. protokół badania okoliczności i przyczyn wypadku nosił błędną numerację.

Prezydent Miasta Szczecin zalecił Dyrektorowi ZSS9:

1. Podejmowanie dalszych działań mających na celu wskazanie organowi nadzorującemu potrzebę pilnego wykonania zaleceń z kontroli obiektu budowlanego.
2. Poddawanie pracowników wstępnym badaniom lekarskim przed dopuszczeniem do pracy.
3. Uzupełnienie oceny ryzyka zawodowego o zagrożenia związane z obsługą urządzenia rehabilitacyjnego typu „schodołaz”.
4. Zwiększenie nadzoru nad prowadzeniem postępowań powypadkowych.
5. Zobligowanie pracowników do niezwłocznego informowania przełożonych o zaistniałym zdarzeniu wypadkowym.

Prezydent Miasta Szczecin zalecił Dyrektorowi Wydziału Oświaty UM Szczecin podjęcie skutecznych działań zmierzających do realizacji zaleceń z kontroli obiektu budowlanego.