Kontrole przeprowadzone przez WKiAW w 2012 roku

Wydział Kontroli i Audytu Wewnętrznego Urzędu Miasta Szczecin w kwietniu 2012 r. przeprowadził  kontrolę  w Zespole Szkół nr 1, ul. Młodzieży Polskiej 9, 70-774 Szczecin, zwanym w dalszej treści ZS1 w zakresie:  przestrzegania wybranych zagadnień z prawa pracy, w tym: działu X ustawy z dnia 26 czerwca   1974 r.  Kodeks pracy  (j.t. Dz.U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 ze zm.), zwanej dalej k. p.; realizacji zadań służby bhp wynikających z rozporządzenia Rady Ministrów  z dnia  2 września 1997 r.  w sprawie służby bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz. U. Nr 109, poz. 704 ze zm.), zwanego dalej rozporządzeniem w sprawie służby bhp;  realizacji zadań pokontrolnych, tj. wystąpień, nakazów i decyzji wydanych przez organy kontroli zewnętrznej  nad warunkami pracy. Ocena kontrolowanego zagadnienia, wnioski i zalecenia pokontrolne zawarte zostały w wystąpieniu pokontrolnym z dnia 14 maja 2012 r.

Kontrola pozytywnie oceniła działalność jednostki w zakresie dotyczącym bezpieczeństwa i higieny pracy w latach 2010 - 2012. W badanym zakresie stwierdzono jedynie uchybienia dotyczące: sposobu prowadzenia akt osobowych, wykazu prac wzbronionych kobietom, oceny maszyn pod kątem minimalnych wymagań bhp, badania czynników szkodliwych
w środowisku pracy, dopuszczania do pracy pracowników bez wstępnych badań lekarskich.

W toku kontroli stwierdzono, że akta osobowe 10 pracowników,spośród 15 skontrolowanych, były ułożone w porządku chronologicznym nie zawierały natomiast wykazu dokumentów znajdujących się  w poszczególnych częściach akt jak również  numeracji stron, co było uchybieniem zapisu §6 ust. 3 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 28 maja 1996 r. w sprawie zakresu prowadzenia przez pracodawców dokumentacji w sprawach związanych ze stosunkiem pracy oraz sposobu prowadzenia akt osobowych pracownika (Dz. U. Nr 62, poz. 286 ze zm.), według którego dokumenty znajdujące się w poszczególnych częściach akt osobowych powinny być ułożone w porządku chronologicznym oraz ponumerowane; każda z tych części powinna zawierać pełny wykaz znajdujących się w nich dokumentów. Przyczyną uchybienia była błędna interpretacja powyższego przepisu ze strony pracodawcy.

Wykaz prac wzbronionych kobietom w okresie karmienia, opracowany w ZS1, nie odpowiadał zapisom Załącznika do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 10 września 1996 r. w sprawie wykazu prac szczególnie uciążliwych lub szkodliwych dla zdrowia kobiet (Dz. U. Nr 114, poz. 545 ze zm.). Błędnie wykazano bowiem w nim prace w warunkach narażenia na hałas, którego: poziom ekspozycji odniesiony do 8-godzinnego dobowego lub do przeciętnego tygodniowego, określonego w Kodeksie pracy, wymiaru czasu pracy przekracza wartość 65 dB; prace przy obsłudze monitorów ekranowych - powyżej 4 godzin na dobę; prace na wysokości - poza stałymi galeriami, pomostami, podestami i innymi stałymi podwyższeniami, posiadającymi pełne zabezpieczenie przed upadkiem (bez potrzeby stosowania środków ochrony indywidualnej przed upadkiem), oraz wchodzenie i schodzenie po drabinach i klamrach. Zakaz wykonywania powyższych prac dotyczył wyłącznie kobiet w ciąży. Do czasu zakończenia kontroli wykaz skorygowano.

W stosunku do 3 maszyn (nabytych przed 2003 r.)  nie dokonano oceny pod kątem spełnienia wymagań określonych
w rozdziale 3 rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 30 października 2002 r. w sprawie w sprawie minimalnych wymagań dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy w zakresie użytkowania maszyn przez pracowników podczas pracy (Dz. U. Nr 191, poz. 1596 ze zm.), a tym samym możliwości ich dalszej eksploatacji. Z wyjaśnień pracodawcy wynikało, że główną przyczyną uchybienia był brak dokumentacji techniczno-ruchowej (DTR) maszyn, utrudniający sporządzenie listy kontrolnej do ich oceny.

Stwierdzono również, że pracodawca nie przeprowadził w obowiązującym terminie badań i pomiarów czynnika szkodliwego w środowisku pracy. Przeprowadzone we wrześniu 2009 r. badania stężenia tlenku węgla na stanowisku kucharza wykazały 0,3wartości najwyższego dopuszczalnego stężenia (NDS). Według zapisu § 2 ust. 3 pkt 2 ówcześnie obowiązującego rozporządzenia Ministra Zdrowia  z dnia 20 kwietnia 2005 r. w sprawie badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy (Dz.U. Nr 73, poz. 645 ze zm.) przy stwierdzeniu w ostatnio przeprowadzonym badaniu lub pomiarze stężenia lub natężenia czynnika szkodliwego dla zdrowia powyżej 0,1 do 0,5 wartości najwyższego dopuszczalnego stężenia lub natężenia (...) pomiary przeprowadza się  co najmniej raz na dwa lata. Do dnia kontroli nie przeprowadzono ponownych badań ponieważ, jak wynikało z wyjaśnień pracodawcy „omyłkowo” zaplanowano je dopiero na 2012 r.

Błędna interpretacja przepisów ze strony pracodawcy przyczyniła się także do tego,  że na 77 podlegających kontroli osób 7 zostało dopuszczonych do pracy bez wstępnych badań lekarskich, co było niezgodne z zapisem art.  229 § 1 pkt 1 k.p., według którego wstępnym badaniom lekarskim podlegają: osoby przyjmowane do pracy (…). Badaniom wstępnym nie podlegają  osoby przyjmowane ponownie do pracy u danego pracodawcy na to samo stanowisko lub na stanowisko
o takich samych warunkach pracy, na podstawie kolejnej umowy o pracę zawartej w ciągu 30 dni po rozwiązaniu lub wygaśnięciu poprzedniej umowy o pracę z tym pracodawcą.

W toku kontroli pozytywnie oceniono realizację zaleceń wydanych przez państwowe organy kontroli nad warunkami pracy. Zalecenia wykonywano w obowiązujących terminachbądź wnioskowano o prolongatę terminów.

Nie stwierdzono uchybień w realizacji obowiązków  wynikających z zapisu art. 62 ust. 1 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. ustawy  Prawo budowlane (j.t. Dz. U. z 2010 r., Nr 243, poz. 1623 ze zm.), wg którego obiekty budowlane powinny być
w czasie ich użytkowania poddawane przez właściciela lub zarządcę kontroli. Nie stwierdzono również uchybień
w prowadzeniu książki obiektu budowlanego.

Stwierdzono, że stosowane w jednostce niebezpieczne mieszaniny chemiczne były prawidłowo przechowywane. Pracodawca posiadał aktualny ich spis i zapoznał pracowników z kartami charakterystyk tych mieszanin, co było obowiązkiem wynikającym z zapisu art. 221 § 2 k.p., wg którego niedopuszczalne jest stosowanie substancji niebezpiecznej, mieszaniny niebezpiecznej, substancji stwarzającej zagrożenie lub mieszaniny stwarzającej zagrożenie bez posiadania aktualnego spisu tych substancji i mieszanin oraz kart charakterystyki, a także opakowań zabezpieczających przed ich szkodliwym działaniem, pożarem lub wybuchem.

Prawidłowo zrealizowano obowiązek wynikający z zapisu art. 237⁶ § 1; art. 237⁷ § 1 k.p., według którego pracodawca jest obowiązany dostarczyć pracownikowi nieodpłatnie środki ochrony indywidualnej zabezpieczające przed działaniem niebezpiecznych i szkodliwych dla zdrowia czynników występujących w środowisku pracy oraz informować go
o sposobach posługiwania się tymi środkami. Pracodawca jest obowiązany dostarczyć pracownikowi nieodpłatnie odzież i obuwie robocze, spełniające wymagania określone w Polskich Normach.

Nie stwierdzono uchybień w prowadzeniu postępowań powypadkowych. Badanie okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy, w których poszkodowanymi zostały 2 osoby, było zgodne z zapisami  rozporządzenia Rady Ministrów z dnia
1 lipca 2009 r.w sprawie ustalania okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy  (Dz. U.Nr 105, poz. 870).

Pozytywnie oceniono także dokumentację oceny ryzyka zawodowego, która zawierała wszystkie elementy wymagane zapisem § 39 a ust. 3 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz. U. z 2003 r. Nr 169, poz. 1650 ze zm.)

Prawidłowo zrealizowano zapis art. 209¹§ 1 ust. 2 k. p., według którego  pracodawca jest obowiązany wyznaczyć pracowników do:udzielania pierwszej pomocy,wykonywania działań w zakresie zwalczania pożarów i ewakuacji pracowników. W jednostce zostały wyznaczone osoby do ww. czynności, jak również prawidłowo, rozmieszczone, oznaczone i wyposażone apteczki. 

Prezydent Miasta Szczecin zalecił Dyrektorowi ZS1:

1. Uzupełnienie akt osobowych o brakujące elementy.
2. Dokonanie oceny maszyn pod kątem spełnienia minimalnych wymagań bhp.
3. Przeprowadzenie badań stężenia tlenku węgla na stanowisku kucharza.
4. Poddawanie pracowników wstępnym badaniom lekarskim przed dopuszczeniem do pracy.