Kontrole przeprowadzone przez WKiAW w 2015 roku

Wydział Kontroli i Audytu Wewnętrznego Urzędu Miasta Szczecin na przełomie maja i czerwca 2015 r. przeprowadził kontrolę w Przedszkolu Publicznym nr 1,  ul. Grażyny 7, 71-631 Szczecin (zw. dalej PP1).

Ocena kontrolowanego zagadnienia, wnioski i zalecenia pokontrolne zawarte zostały w wystąpieniu pokontrolnym z dnia  08.07.2015 r.

WKiAW, mimo stwierdzonych nieprawidłowości, ocenia pozytywnie działalność jednostki w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy (ocena pozytywna z nieprawidłowościami).

Stwierdzone uchybienia i nieprawidłowości dotyczyły:

• przeprowadzania kontroli obiektu budowlanego, prowadzenia książki obiektu budowlanego oraz realizacji zaleceń wynikających z kontroli obiektu budowlanego,
• badań z zakresu profilaktycznej ochrony zdrowia nad pracownikami,
• szkoleń w dziedzinie bhp,
• prowadzenia dokumentacji w zakresie wyposażania pracowników w odzież i obuwie robocze,
• prowadzenia dokumentacji w zakresie niebezpiecznych, bądź szkodliwych mieszanin chemicznych,
• wykonywania zadań przez służbę bhp.

Pozytywna ocena dotyczyła:

• realizacji obowiązków wynikających z decyzji Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego,
• ustalania okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy,
• oceny ryzyka zawodowego,
• użytkowania  maszyn będących na wyposażeniu jednostki.

II. Oceny cząstkowe

1. Obiekty budowlane i pomieszczenia pracy

PP1 usytuowane było w 1 obiekcie budowlanym o powierzchni zabudowy 1 010 m²

Z powodu błędnej interpretacji przepisów ze strony pracodawcy nie były przeprowadzane roczne kontrole obiektu budowlanego, a wg  art. 62 ust. 1 pkt 1 lit. a ustawy  z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane, obiekty budowlane powinny być w czasie ich użytkowania poddawane przez właściciela lub zarządcę kontroli  okresowej, co najmniej raz w roku, polegającej na sprawdzeniu stanu technicznego elementów budynku, budowli i instalacji narażonych na szkodliwe wpływy atmosferyczne i niszczące działania czynników występujących podczas użytkowania obiektu (…).

Przeprowadzona w 2011 r. kontrola budowlana (5 – letnia) wykazała, iż  część dachu (od zmywalni aż do końca budynku) „jest w stanie katastrofalnym i grozi zawaleniem” i wymaga pilnego remontu. W zaistniałej sytuacji błędem z Pani strony było niepowiadomienie właściciela obiektu o wynikach kontroli oraz zlecenie naprawy dachu pracownikowi PP1 nie posiadającemu uprawnień do wykonywania prac szczególnie niebezpiecznych (prace na wysokości powyżej 3m).

Biorąc powyższe pod uwagę  kontrolująca zaleciła Dyrektorowi PP1 niezwłoczne przeprowadzenie kontroli budowlanej ze szczególnym uwzględnieniem stanu technicznego dachu. Przeprowadzona przez inspektora nadzoru budowlanego kontrola budynku wykazała pilną potrzebę „remontu (wymiany) części poszycia dachowego wraz z pokryciem papowym i jednocześnie wymianę izolacji termicznej z wełny mineralnej”. 

Nieprawidłowości stwierdzono również w zakresie prowadzenia książki obiektu budowlanego. Wpisy do książki nie zawierały danych dotyczących: wskazania osoby upoważnionej do dokonywania wpisów; właściciela obiektu; zarządcy obiektu. Na planie sytuacyjnym obiektu brak było  oznaczenia   przyłączenia obiektu do sieci uzbrojenia terenu oraz armatury lub urządzeń przeznaczonych do odcięcia czynnika dostarczanego za pomocą tych sieci (gazu, energii elektrycznej, ciepła). Stwierdzono również  brak wpisów protokołów z kontroli obiektu budowlanego. Obowiązek dokonywania wpisów w powyższym zakresie wynikał z § 5 pkt 1 lit. a-d; pkt 3 i 4 oraz  4 oraz § 6 ust. 1 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 3 lipca 2003 r. w sprawie książki obiektu budowlanego.

WKiAW negatywnie ocenił działalność jednostki w badanym obszarze (ocena negatywna).

2. Przygotowanie pracowników do pracy

2.1 Badania profilaktyczne

Badania profilaktyczne wykonywane były na podstawie umów zawieranych pomiędzy PP1, a jednostką służby zdrowia uprawnioną do wykonywania badań z zakresu profilaktycznej ochrony zdrowia nad pracownikami.

Kontrolą objęto 27 pracowników (pełen stan osobowy).

Kontrola wykazała, iż 1 osoba została dopuszczona do pracy na stanowisko kucharki bez badań lekarskich, co naruszyło  postanowienie art. 229 § 4 ustawy z dnia  26 czerwca 1974 r.  Kodeks pracy, zw. dalej  k.p., wg którego pracodawca nie może dopuścić do pracy pracownika bez aktualnego orzeczenia lekarskiego stwierdzającego brak przeciwwskazań do pracy na określonym stanowisku w warunkach pracy opisanych w skierowaniu na badania lekarskie. Stwierdzono ponadto, że w skierowaniu na badania okresowe osoby zatrudnionej na stanowisku konserwatora nie odnotowano faktu wykonywania przez ww.  prac na wysokości powyżej 3 m.

Do dnia zakończenia kontroli ww. pracownicy przedstawili orzeczenia lekarskie o braku przeciwwskazań do pracy na określonym stanowisku w określonych warunkach.

W stosunku do pozostałych pracowników nie stwierdzono uchybień dotyczących badań z zakresu profilaktycznej ochrony zdrowia nad pracownikami.

WKiAW, pomimo stwierdzonych uchybień, pozytywnie ocenił działalność jednostki

w badanym obszarze (ocena pozytywna z uchybieniami).

2.2 Szkolenia w dziedzinie bhp

Szkolenia wstępne, instruktaż ogólny przeprowadzali specjaliści z Ośrodka BHP Zachodniopomorskiego Centrum Edukacji Morskiej i Politechnicznej, instruktaż stanowiskowy przeprowadzał Dyrektor PP1.  Szkolenia okresowe w dziedzinie bhp pracodawca zlecał podmiotom zewnętrznym, uprawnionym do prowadzenia tego typu szkoleń.

Z ustaleń kontroli wynikało, że: 

• 3 osoby odbyły wstępne szkolenia przed nawiązaniem stosunku pracy, a wg przepisu art. 237³§  3 k. p. szkolenia odbywają się w czasie pracy i na koszt pracodawcy,
• 2 osoby nie odbyły szkolenia okresowego przed upływem 12 miesięcy od dniazatrudnienia, podczas gdy przepis§ 15 ust. 4 rozporządzenia Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 27.07.2004 r. w sprawie szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy stanowi, iż pierwsze szkolenie okresowe osób zatrudnionych na stanowiskach robotniczych  przeprowadza się w okresie do 12 miesięcy od rozpoczęcia pracy na tych stanowiskach,
• 1 osoba nie odbyła szkolenia okresowego w wymaganym zapisem  § 15 ust. 1 ww. rozporządzenia okresie do 3 lat od ostatniego szkolenia.

Przyczyną uchybień w zakresie szkoleń wstępnych były terminy zatwierdzenia arkusza organizacyjnego, w zakresie szkoleń okresowych  przeoczenie terminów ze stronypracodawcy.

Do dnia zakończenia kontroli ww. pracownicy odbyli szkolenia okresowe w dziedzinie bhp.

W stosunku do pozostałych pracowników jednostki nie stwierdzono niezgodności z obowiązującymi przepisami w badanym zakresie.  Stwierdzono jednocześnie, że pracodawca posiadał aktualne szkolenie w dziedzinie bhp dla pracodawców.

WKiAW, pomimo stwierdzonych uchybień, pozytywnie ocenił działalność jednostki w badanym obszarze (ocena pozytywna z uchybieniami).

3. Środki ochrony indywidualnej, odzież i obuwie robocze

W środki ochrony indywidualnej, odzież i obuwie robocze wyposażano pracowników zatrudnionych na następujących stanowiskach pracy: nauczyciel, pomoc nauczyciela, intendent, kucharz, pomoc kucharki, woźna oddziałowa, konserwator.

Zasady i normy przydziału ww. przedmiotów  stanowiły integralną część Regulaminu pracy PP1.

Dla każdego z uprawnionych pracowników prowadzono indywidualne karty ewidencji wyposażenia, w tym środków ochrony indywidualnej, odzieży i obuwia roboczego.

Stwierdzono jednostkowe uchybienia dotyczące nieumieszczenia wydanych środków ochrony indywidualnej  w kartach ewidencji. Do dnia zakończenia kontroli wpisy uzupełniono.

W dniu kontroli wszyscy uprawnieni pracownicy byli wyposażeni w niezbędne, do wykonywania pracy na danym stanowisku, środki ochrony, odzież i obuwie robocze. Pracownikom zapewniono ponadto możliwość prania odzieży na terenie jednostki.

WKiAW, pomimo stwierdzonego uchybienia, pozytywnie ocenił działalność jednostki w badanym obszarze (ocena pozytywna z uchybieniem).

4. Czynniki chemiczne

W jednostce stosowano niebezpieczne mieszaniny chemiczne, bądź mieszaniny stwarzające zagrożenie do prac związanych z utrzymaniem czystości, konserwacją obiektu oraz do dezynfekcji.

Kontrola dokumentacji z powyższego zakresu wykazała, że karty charakterystyki ww. mieszanin, z którymi  zapoznano pracowników były nieaktualne. Do zakończenia kontroli karty zaktualizowano. Przyczyną uchybienia były niewystarczające działania specjalisty ds. bhp, w zakresie doradztwa.

Do zakończenia kontroli karty zaktualizowano.

Pracodawca posiadał aktualny spis stosowanych niebezpiecznych, bądź stwarzających zagrożenie mieszanin chemicznych, karty charakterystyki oraz wykazy osób zapoznanych z kartami charakterystyki. Mieszaniny przechowywane były w zamkniętym pomieszczeniu, do którego dostęp miała wyłącznie osoba, która wydawała czynniki chemiczne na stanowiska pracy. Oględziny obiektu i stanowisk pracy wykazały, że: mieszaniny były przechowywane w oryginalnych opakowaniach, a  pracowników wyposażono w środki chroniące przed ich szkodliwym działaniem.

WKiAW, pomimo stwierdzonego uchybienia, pozytywnie ocenił działalność jednostki w badanym obszarze (ocena pozytywna z uchybieniem).

5. Służba bhp

Stan zatrudnienia w dniu kontroli wynosił 27 osób. Zadania służby bhp wykonywał specjalista ds. bhp zatrudniony w Ośrodku BHP Zachodniopomorskiego Centrum Edukacji Morskiej i Politechnicznej. Osoba wykonująca zadania służby bhp w PP1 posiadała udokumentowane kwalifikacje specjalisty ds. bhp.

Stwierdzono niewystarczającą aktywność służby bhp na terenie jednostki. Podstawą tego stwierdzenia jest fakt, iż służba bhp przez kilka lat nie zwróciła pracodawcy uwagi na wyniki kontroli budowlanej (z 2011 r.)  i zalecenia z niej wynikające pomimo, że w analizach rocznych stanu bhp, przedkładanych pracodawcy, wymieniała powyższe kontrole. Nie poinformowała pracodawcy o konieczności przeprowadzania rocznych kontroli budowlanych. Nie zwróciła uwagi na brak aktualnych kart charakterystyki, brak uprawnień pracownika do wykonywania prac na wysokości powyżej 3m, zaliczanych do prac szczególnie niebezpiecznych (prace na dachu budynku). Nie prowadziła na bieżąco rejestru badań i pomiarów czynników szkodliwych w środowisku pracy. Przyczyną powyższych uchybień były sporadyczne wizyty specjalisty ds. bhp w jednostce, a co za tym idzie niepełna ocena stanu bhp.

Nie wniesiono uwag do wykonywania zadań służby bhp w zakresie:  udziału specjalisty ds. bhp w ocenie ryzyka zawodowego; udziału w ustalaniu okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy.

WKiAW, pomimo stwierdzonych nieprawidłowości, pozytywnie ocenił działalność jednostki w badanym obszarze (ocena pozytywna z nieprawidłowościami).

6. Wyniki kontroli organów zewnętrznych nad warunkami pracy

Kontrole w obszarze nadzoru nad warunkami pracy (od 01.01.2013 r. do dnia kontroli) przeprowadziła Państwowa Inspekcja Sanitarna.

Wynikiem kontroli było wydanie 3 decyzji zawierających obowiązki w zakresie: stanu technicznego ciągów komunikacyjnych oraz mebli edukacyjnych;  stanu technicznego ścian i sufitów w kuchni wraz z  zapleczem kuchennym. Nakazano również przeprowadzenie badań i pomiarów: tlenku węgla i mikroklimatu na stanowiskach pracy w kuchni szkolnej oraz natężenia oświetlenia na stanowiskach pracy.

Nie stwierdzono uchybień w powyższym zakresie.

Pracodawca wykonał badania i pomiary czynników szkodliwych i uciążliwych w środowisku pracy. W wyniku badań i pomiarów nie stwierdzono przekroczeń dopuszczalnych przepisami norm. Wykonano obowiązki dotyczące stanu technicznego kuchni. Wykonanie ciągów komunikacyjnych zaplanowano na okres wakacyjny 2015 r. (termin wykonania decyzji do 31.12.2015 r.).

Oględziny przeprowadzone w toku kontroli potwierdziły wykonanie obowiązków dotyczących kuchni i zaplecza kuchennego.

WKiAW pozytywnie ocenił działalność jednostki w badanym obszarze (ocena pozytywna).

7. Wypadki przy pracy

W okresie objętym kontrolą doszło do 1 wypadku przy pracy, w którym poszkodowaną została osoba zatrudniona na stanowisku pedagoga specjalnego.

Nie stwierdzono uchybień w powyższym zakresie.

Pracodawca powołał zespół powypadkowy, w skład którego wchodził specjalista ds. bhp oraz przedstawiciel pracowników. Zespół powypadkowy niezwłocznie przystąpił do ustalania wszystkich okoliczności i przyczyn wypadku. Zespół powypadkowy wypracował wnioski adekwatne do zaistniałego zdarzenia. Specjalista ds. bhp prowadził na bieżąco rejestr wypadków przy pracy.

WKiAW pozytywnie ocenił działalność jednostki w badanym obszarze (ocena pozytywna).

 8. Ocena ryzyka zawodowego

W grudniu 2014 r. zespół,  w 3 osobowym składzie, w tym specjalista ds. bhp przeprowadził ocenę ryzyka zawodowego.

Do oceny wytypowano następujące stanowiska pracy: nauczyciel wychowania przedszkolnego;  pedagog specjalny i logopeda; pomoc nauczyciela; pracownicy administracyjno – biurowi; kucharz i pomoc kuchenna; woźna oddziałowa; konserwator.

Nie stwierdzono uchybień w powyższym zakresie. Dokumentacja oceny zawierała wszystkie elementy wymagane zapisem § 39a ust. 3 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej  z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, w tym: opis stanowiska z uwzględnieniem obszaru wykonywania pracy; stosowane przez pracownika na danym stanowisku narzędzia i materiały; stosowane środki ochrony indywidualnej, odzież i obuwie robocze;  wykonywane czynności; występujące na stanowisku niebezpieczne, szkodliwe i uciążliwe czynniki środowiska pracy; wykazy osób pracujących na danym stanowisku; datę przeprowadzonej oceny oraz osoby dokonujące oceny.

W dniu kontroli wszyscy pracownicy byli zapoznani z ryzykiem zawodowym występującym na danym stanowisku pracy oraz zasadami ochrony przed zagrożeniami. W zakładowym Regulaminie pracy ustalono sposób informowania pracowników o ryzyku zawodowym.

WKiAW pozytywnie ocenił działalność jednostki w badanym obszarze (ocena pozytywna).

9. Maszyny i sprzęt do tymczasowej pracy na wysokości

Na wyposażeniu jednostki znajdowały się maszyny i sprzęt do tymczasowej pracy na wysokości (drabiny) wykorzystywane przez pracowników do prac wykonywanych na terenie jednostki (przygotowywanie posiłków, utrzymanie czystości i zieleni; drobne prace  remontowe).

Nie stwierdzono uchybień w powyższym zakresie.

W 2014 r. zespół, w skład którego wchodził konserwator (uprawnienia elektryczne w zakresie eksploatacji) dokonał przeglądu maszyn nabytych przed 2003 r., pod kątem spełniania minimalnych wymagań bhp określonych w rozporządzeniu Ministra Gospodarki z dnia 30 października 2002 r. w sprawie w sprawie minimalnych wymagań dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy w zakresie użytkowania maszyn przez pracowników podczas pracy.

Przeprowadzone w toku kontroli oględziny wykazały, że będące na wyposażeniu jednostki maszyny spełniały wymagania dotyczące bezpiecznego z nich korzystania. Pracownikom udostępniono do stałego korzystania instrukcje obsługi maszyn.

Nie stwierdzono uchybień w powyższym zakresie.

III. Uwagi i zalecenia

Prezydent Miasta Szczecin zalecił Dyrektorowi

1. Obiekty budowlane
   • zlecanie wykonania prac remontowych osobom posiadającym uprawnienia w danym zakresie,
   • przeprowadzanie kontroli w terminach wynikających z ustawy,
   • uzupełnienie brakujących wpisów książce obiektu budowlanego oraz prowadzenie książki na bieżąco.
2. Niedopuszczanie pracowników do pracy bez aktualnych badań z zakresu profilaktycznej ochrony zdrowia nad pracownikami.
3. Szkolenia w dziedzinie bhp:
   • przeprowadzanie szkoleń w dziedzinie bhp w czasie pracy,
   • niedopuszczanie do pracy pracowników bez aktualnych szkoleń okresowych w dziedzinie bhp.
4. Ujmowanie w kartach ewidencji wyposażenia wszystkich należnych pracownikom środków ochrony indywidualnej, odzieży i obuwia roboczego.
5. Korzystanie z aktualnych kart charakterystyki niebezpiecznych, bądź stwarzających zagrożenie mieszanin chemicznych.
6. Służba bhp:
   • egzekwowanie od służby bhp wykonywania jej zadań szczególnie w zakresie doradztwa dotyczącego stosowania przepisów w dziedzinie bhp,
   • szczegółowe weryfikowanie informacji zawartych przez specjalistę ds. bhp w rocznych analizach,
   • zobligowanie specjalisty ds. bhp do przedstawiania  rzetelnych analiz opartych własnych ustaleniach.